شناسایی تغییرات درازمدت در کاربری اراضی و پوشش گیاهی حوضه آبریز بر اساس مدلسازی بارش- رواناب ژیومورفولوژیکی

قابلیت اندازه گیری اثرات تغییرات در پوشش زمین در یک حوضه آبریز بویژه از طریق مدلسازی بارش-رواناب ازجمله مسایل چالش بر انگیز کنونی در هیدرولوژی است. این تحقیق روش جدیدی را در شناسایی تغییرات درازمدت در کاربری اراضی و پوشش گیاهی حوضه آبریز بر اساس مدلسازی تفهیمی ژیومورفولوژیکی بارش-رواناب ارایه میکند. روش تحلیل بکار گرفته شده در این تحقیق بر اساس یک پروسه دو مرحله ای است: مرحله مدلسازی رویداد- پایه و مرحله ساخت و تحلیل سری زمانی. در مرحله اول یک مدل بارش- رواناب تفهیمی بر اساس مدل آبشار مخازن نامساوی ارایه شده است که در آن حوضه آبریز بر اساس شبکه زهکشی و محل قرارگیری ایستگاههای هیدرومتری به چندین زیر حوضه تقسیم شده است. این مدل شامل دو پارامتر زمان تاخیر مخزن خطی و زمان تاخیر کانال خطی است که مقادیر آنها با استفاده از روابطی بر اساس ژیومورفولوژی حوضه آبریز محاسبه شده است. پارامترها با استفاده از رویدادهای مشاهداتی بارش-رواناب و از طریق روش الگوریتم ژنتیک واسنجی شده اند. در مرحله دوم زمان های تاخیر واسنجی شده رویدادها در طی هر ماه متوسط گیری شده تا سری زمانی ماهانه پارامتر زمان تاخیر تولید گردیده که از آن برای شناسایی اثر تغییر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر روی پاسخ حوضه آبریز در تولید رواناب استفاده شده است. نتایج نشان دهنده قابلیت مناسب چنین پروسه مدلسازی دو مرحله ای در کمی سازی اثرات تغییر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر پاسخ هیدرولوژیکی حوضه آبریز می باشد.

کلیدواژه ها:

مدلسازی بارش- رواناب ژیومورفولوژیکی ، تغییر کاربری اراضی-پوشش گیاهی ، زمان تاخیر ، الگوریتم ژنتیک