بازنمایی مفاهیم قدرت، مشروعیت و نابرابری های اجتماعی در گفتمان پهلوی اول در خطاب به مردم

پژوهش حاضر در صدد بازنمایی مفاهیم قدرت، مشروعیت و نابرابری های اجتماعی مطرح شده از سوی ماکس وبر (1968) در گفتمان پهلوی اول در چارچوب دستور نقش گرایید نظامند هلیدی و متیس (2014) است. پیکره پژوهش را کلیه نطق های رضاشاه و خطاب به مردم که شامل هفت متن (154 بند) است تشکیل می دهد. یافته ها حاکی از اینست که سه فرآیند اصلی مادی، ذهنی و رابطه ای نقش بسزایی در بازنمایی مفاهیم قدرت، مشروعیت و نابرابری های اجتماعی داشته اند. توزیع پر بسامد ضمیر ((من)) در مقابل ((شما))، گفتمان را عرصه قدرت نمایی رضاشاه نموده است. آغازگر مقتدایی بی نشان نیز مسیولیت اصلی پیام مطرح در گفتمان را برعهده دارد. در تحلیل انسجام متن نیز، عناصر انسجام دستوری و واژگانی، توزیع تقریبا برابر و به عبارتی سهم یکسان در سلامت و روانی کلام رضاشاه داشته اند. در این میان عامل پیوندی، عنصر حذف و ارجاع در کنار دیگر عناصر انسجام، مانع از انقطاع کلام رضاشاه در ذهن مخاطب و باعث کوتاه شدن فواصل بین پیام ها گشته اند. در پایان مشخص شد که گفتمان رضاشاه از موضع قدرت در برابر مخاطب پلیس گشت، مشروعیت نما شده و مولفه های نابرابری اجتماعی وبر در جای جای آن مشاهده می گردد.

کلیدواژه ها:

دستور نقش گرای نظدام مندد ، پهلوی اول ، نابرابری های اجتماعی ، قدرت ، مشروعیت