سکوت زنان در قابوسنامه و سیاستنامه با نظر به دیدگاه آلتوسر و ماشری

در متون کلاسیک از جمله قابوسنامه و سیاستنامه شاهد سکوت زنان و به حاشیه رفتن آن ها هستیم این سکوت به دلیل فرهنگ مردسالارانه ای است که در غالب دوره های تاریخی بر جامعه ایرانی حاکم بوده است.مقاله پیش رو تلاش دارد تا با استفاده از نظریات آلتوسر و ماشری نشان دهد،چرا شاهد سکوت و نادیده انگاشتن زنان در متون قابوسنامه و سیاستنامه هستیم،از نظر آلتوسر ایدیولوژی مجموعه ای از ارزش هایی است که طبقه حاکم آن را به وجود می آورد و طبقه فرودست )اکثریت مردم(باید آن را در دستور کار خود قرار دهند از منظر آلتوسر ،همه نهادهای فرهنگی و حکومتی از قبیل )کلیسا،حزب،رسانه و...(تحت عنوان ))دستگاه ایدیولوژیک دولت ((به گونه ای نامریی و نامستقیم ایدیولوژی ما را شکل می دهند.از نظر پیر ماشری نیز ایدیولوژی با ناخودآگاه ما سروکار دارد و بی آنکه به فکری که می کنیم آگاه باشیم در متن حضور می یابد،در مقابل نویسنده و منتقد ادبی باید همچون یک روانکاو عمل نمایند و به آنچه به ناخودآگاه متن رانده شده و سرکوب گردیده توجه کند. از نظر ماشری برای آگاهی از معرفتی که در متن نهفته است باید عدم حضور یا سکوت را در نظر داشت.عنصرالمعالی و خواجه نظام الملکدر قابوسنامه و سیاستنامه چندان در مورد زنان سخن نمی گویند و بیشتر مواقع در مورد زنان سکوت می کنند و زمانی هم که در مورد زنان سخن می گویند بیشتر از منظردیگری )از زبان مردسالارانه( راجع به آنان بحث می کنند و به نقل ازآلتوسر بیشتر به بازتولید گفتمان مردسالارانه می انجامد.سخنان اندک عنصر المعالی و خواجه نظام الملک در مورد زنان در قابوسنامه در دو باب بیست و سوم ))اندر آیین زن خواستن(( و در باب و بیست و هفتم )) در حق فرزند و حق شناختن(( و در سیاستنامه نیز فصل چهل و دوم آن با عنوان ))اندر معنی اهل ستر و نگاه داشتن مرتبت زیردستان(( اختصاص یافته است.

کلیدواژه ها:

قابوسنامه ، سیاست نامه ، سکوت ، زنان ، ایدیولوژی