اثر بخشی آموزش مهارت ارتباط بدون خشونت بر تعارض والد – فرزند در دانش آموزان

انسان نیاز دارد با اطرافیان خود همواره ارتباط برقرار کند و از این طریق اندیشه ها و احساس ها ومیزان علاقه و احترام خود رابا دیگران در میان بگذارد. تمامی این ارتباط ها به هرحال یکی از ابزار های کلیدی ارضاء نیازها، نیل به اهداف و متجلی ساختن آروزهاست. الگوی ارتباط بدون خشونت یا همان ارتباط محبت امیز که توسط مارشال روزنبرگ در سال (1984)ارئه شده است یک شیوه ی جدید برای ارتباط گفتاری شنیداری است که در آن ایجاد ارتباط از راه شکوفایی محبت فراهم می شود.این روش تعاملی، تبادل اطلاعات و حل صلح آمیز اختلافات را آسان می کند.این الگو دارای چهار مرحله اساسی مشاهده، احساس، نیاز وتقاضا است که این چهار مرحله با ابراز صادقانه و دریافت همدلانه انجام می شود.با وجود اینکه ارتباط بین فردی جزء بزرگترین پیشرفت بشری محسوب می شود اما بسیاری از افراد قادر به برقراری یک رابطه ی خوب و مو ثر نیستند وپیامد آن در اغلب موارد تنهایی، مشکلات خانوادگی وفشار روانی است. یکی از مشکلاتی که گاهی اوقات خانواده ها در هنگام پرورش فرزندان با آن مواجه می شوند نافرمانی و مخالفت فرزندان با خواسته های والدین شان است که معمولاً در سنین نوجوانی رخ می دهد. نوجوانی دوره انتقال نوجوان از امنیت کودکی به سوی مسئولیت پذیری و امتیازات بزرگسالی است. نوجوان تلاش می کند تا استقلال خودمختاری داشته باشد او باید بتواند با ایجاد ارتباطی کارآمد با والدین هویت جنسی، اجتماعی، شناختی و خانوادگی جداگانه ای شکل داده واز چتر حمایت گر خانواده خارج شود. تلاش فزاینده ی نوجوان برای دست یابی به خود مختاری می تواند منجر به افزایش تعارضات والد – فرزندی در اوایل نوجوانی و ایجاد احساسات منفی در طول نوجوانی شود. تعار ض هایی که در خانواده بین نوجوان و والدین به وجود می آید ناشی از مهارت های ناکافی در مذاکره و گفت و گو بین اعضای خانواده، مهارت های ارتباطی ضعیف و عدم مهارت کافی در کنترل خشم است. مهارت ناکافی در این حیطه ها خانواده را مختل می کند. با توجه به اینکه آگاهی از فنون ارتباط بدون خشونت موجب کنترل تکانه ها و ابراز احساسات وبیان نیازها می شود پژوهشی با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت ارتباط بدون خشونت بر تعارض والد- فرزند انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر تهران که سن آن ها بین 15-13 سال و درسال تحصیلی 95-94 درس می خواندند بود. به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای ازبین مناطق بیست گانه آموزش و پرورش شهر تهران منطقه 15 واز بین مدارس دخترانه دوره اول متوسطه آن منطقه یک مدرسه انتخاب شد.30 نفر ازکسانی که بیشترین تعارض را با مادر خود داشتند به روش تصادفی انتخاب وبه همان روش در دوگروه 15نفره ی آموزش و گواه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده دراین پژوهش مقیاس تاکتیک های تعارض موری اشتراس فرم والد – فرزند بود. طرح پژوهش پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. متغیر مستقل، یعنی آموزش مهارت ارتباط بدون خشونت در ده جلسه دو ساعته ارائه شد. پس از انجام برنامه ها ی آموزشی، پس آزمون برای هردو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش مهارت ارتباط بدون خشونت، تعارض والد – فرزند ، پرخاشگری کلامی وپرخاشگری فیزیکی را در دانش آموزان دختر کاهش داد واستفاده از راهبرد استدلال را در آنان افزایش داد. بنابراین آموزش مهارت ارتباط بدون خشونت می تواند به افراد کمک کند تا پاسخ موثر و مفیدی را در مقابله با تعارض ارائه دهند و پاسخ مناسب می تواند پیوندهای صمیمانه و روابط موثر در بین افراد خانواده ایجاد کرده و تعارضات بعدی را تحت کنترل درآورده و احساسات مثبت برقرار سازد.