تصحیح روش DRASTIC مبتنی بر GIS با استفاده از روش های آماری و تحلیل سلسله مراتبی، مطالعه موردی دشت همدان- بهار

پهنه بندی آسیب پذیری نیتراته آب های زیرزمینی دشت همدان – بهار با تصحیح وزن پارامترهای روش DRASTIC با پارامترهای آماری و وزندهی براساس فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط GIS انجام گرفته است. در تحقیق حاضر علاوه بر نرخبندیهای معمول موجود در روش DRASTIC ، از روش فازی برای هم مقیاس سازی نقشه های معیار و آماده سازی آنها برای تلفیق استفاده گردید . جهت تعیین وزن مناسب در مدل DRASTIC از همبستگی بین غلظت نیترات و پارامترهای مورد استفاده در این مدل از ضرایب همبستگی اسپیرمن و کندال استفاده گردید. بر این اساس مشخص شد که پارامترهای خاک، محیط آبخوان، وعمق آب زیرزمینی به ترتیب با وزن های 5، 4 و 3/5 بیشترین همبستگی را با داده های نیترات نشان می دهند و رابطه جدید به نام DAS اسم گذاری شده است. بر اساس وزن های به دست آمده از روش AHP ، لایه های اطلاعاتی قطعی و فازی DRASTIC با یکدیگر تلفیق شدند . پس از تعیین ضرایب همبستگی در مدل های مختلف، مشخص گردید که مدل DAS با لایه های نرخ بندی قطعی، بیشترین همبستگی را با غلظت نیترات (70درصد) دارا میباشد. جهت تهیه نقشه خطرپذیری آلودگی، لایه کاربری اراضی منطقه به پارامترهای قبلی افزوده گردید که میزان همبستگی بین غلظت نیترات و خطرپذیری آلودگی به 0/78 رسید. نقشه نهایی نشان می دهد که 5% از آبخوان کاملا خطر پذیر، 10% دارای خطر آلودگی خیلی زیاد ، 20/95%زیاد ، 26% متوسط تا زیاد ، 21/3% متوسط تا کم ، 9% کم ، 7% دارای خطر آلودگی خیلی کم ، و 75% بدون خطر آلودگی می باشند.

کلیدواژه ها:

آب های زیرزمینی ، آسیب پذیری ، DRASTIC ، دشت همدان – بهار ، تحلیل سلسله مراتبی