تاثیر تیواوره درشکستن خواب وتحریک جوانه زنی بذرگونه مرتعی آنغوزه (Ferula assa foetida)

آنغوزه ( Ferula assa-foetida )گیاهی دارویی، بومی ایران از جنس Ferula متعلق به تیره چتریان ( Apiaceae ) است.بذرها ی گیاه آنغوزه دارای دوره خواب طولانی هستند ، بنابراین کوتاه کردن دور ه خواب و افزایش میزان جوانه زنی بذرها توسط روش های آزمایشگاهی می تواند در احیاء این گیاه مؤثر باشد به منظور دستیابی به روشهای شکستن خواب وتحریک جوانه زنی بذر گونه آنغوزه ( Ferula assa foetida ) بذور گونه مزبوردرزمان رسیدگی فیزیولوژیکی درمرداد ماه ازمنطقه خوروبیابانک برداشت گردید وبرای تشخیص نوع خواب وجهت دادن به طرحهای آماری،آزمایشات مقدماتی درقالب طرح اگومنت انجام شد وپس ازآن مشخص شد که تیمارهای خیساندن بذر ( pre-soak)، شستشوی بذر (pre-wash ) وچینه سرمائی ( stratification) مؤثر بوده واستفاده از برخی مواد آلی مانند تیو ا وره می توانند درافزایش جوانه زنی مؤثر باشند.لذا تیمارهای فوق الذکر با محدوده دوزهای متعارف برای این گونه اعمالگردید.نتایج حاکی از آن است که بذر آنغوزه فقط دارای نوعی خواب ناشی از مواد بازدارنده است ونیاز به سرمادهی نمی باشد وقرارگرفتن بذور پس از شستشو یا خیساندن در دمای c 51 می تواند حداکثر جوانه زنی را برای ما ایجاد کند . مؤثر بودنشستشوی بذور ویا خیساندن هم گویای وجود مواد بازدارنده روی تستای بذر می باشد که درعرصه بعلت قرارگرفتن بذوردرزیر برف ونهایتاً ایجاد تلفیقی ازسرما وشستشو،پروسه جوانه زنی به نحو احسن اتفاق می افتد . همچنین طبق نتایج بدست آمده ازاین تحقیق بهترین تیمارها برای جوانه زنی آنغوزه غلظت 0/5% تیواوره می باشدکه 73% جوانه زنی داشته،تیمار 24 ساعت خیساندن بذر 38% تیمار 24 ساعت شستشوی بذر 46% جوانه زنی داشته است. بهترین بستر ودما برای جوانه زنی این گونه بستر Bt ودمای c 51 می باشد. لذا نتایج این تحقیق علاوه بر کاربرد در آزمایشگاههای تجزیه بذر می تواند در پروسه های اصلاح واحیاء مراتع مناطق نیمه استپی کشور مورد استفاده قرار گیرد

کلیدواژه ها:

آنغوزه ، جوانه زنی ، شستشوی بذر ، چینه سرمائی ، تیو اوره