ارزیابی پارامترهای آماری، همبستگی بین صفات و بررسی تنوع قسمتی از ژرم پلاسم گلرنگ بانک ژن گیاهی ملی ایران

بانک های ژن موظف به بررسی و ارزیابی ژرم پلاسم گیاهی به منظور تامین مواد ژنتیکی اولیه جهت بکارگیری در فرآیند اصلاح می باشند. بدین منظور تعداد ٨١ نمونه گلرنگ دریافتی از خارج در مزرعه بخش تحقیقات ژنتیک و ذخایر توارثی در کرج کشت گردیدند . در طول فصل رشد صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک، خواص مرفولوژیکی گل و غوزه ، صفات مربوط به بذر (شکل، اندازه و . . . )، صفات عملکرد و اجزا وابسته به آن و همچنین صفات مربوط به محصول دانه (درصد روغن ) بر اساس دستورالعمل IPGRI مورد ارزیابی قرار گرفتند که بطور کلی ٣٥ صفت کمی و کیفی را شامل گردیدند. برای صفات، پارامترهای آماری از قبیل میانگین، انحراف معیار و همچنین همبستگی بین صفات محاسبه گردید . جهت بررسی وضعیت تنوع از ضریب تنوع شانون استفاده شد .به منظور بررسی تنوع با توجه به جمیع صفات از تجزیه به عامل ها استفاده شد . نتایج نشان داد که تعداد غوزه در بوته در فاصله 6/9 تا 21/3 متغیر بوده ، میا نگین آن 10/9، انحراف معیار 2/61 و ضریب تغییرات 23/9 درصد ر ا داشته است . این صفت با عمل کرد تک بوته همبستگی مثبت و با شاخص برداشت همبستگی منفی داشته است . همچنین درصد روغن دانه دامنه ای بین 15/7 و 36/2 درصد، میانگین 31/1 ، انحراف معیار 2/5 و ضریب تغییرات 7/8 درصد را دارا بود و با تعداد روز ٥٠ درصد گلدهی همبستگی مثبت نش ان داد . ضریب تنوع شانون برای صفات رنگ خاربراکته، و بافت برگ کمترین و برای صفات میزان خار برگ ، طول شاخه، محل شاخه ، و ریزش در برداشت بیشترین مقدار را داشته است . در آنالیز فا کتور میزان خاربرگ ، تعداد خار بر اکته، . . . بیشتر تحت تاثیر عامل اول و صفات محل شاخه فرعی، طول شاخه، … بیشتر تحت تاثیر عامل دوم بوده اند که به ترتیب عامل برگ ‐- بر اکته و عامل شاخه‐- غوزه نامگذاری شدند.

کلیدواژه ها:

گلرنگ ، ژرم پلاسم ، ارزیابی ، شانون ، تنوع ، مورفولوژی ، بانک ژن و IPGRI