بررسی نتایج حاصل از شهرسازی جدید بر توسعه اقتصادی شهری

در واقع شهرسازی مدرن پیش از آن که با فرهنگ و نظام سنتی حاکم بر جامعه ایران هماهنگ شود، به صورت تظاهرات کالبدی و فیزیکی در عرصه شهرهای کشور رخنمون یافت . بر خیابانهای جدید با استقرار کاربریهای جدید، موجب از رونق افتادن بازار سنتی شهر میگردد؛ زیرا مغازههای ایجاد شده در خیابانهای بخش مرکزی شهر با تبدیل شدن به محلی برای عرضه مصنوعات و منسوجات خارجی و مدرن ،در تقابل با بازاری قرار میگیرد که دیر زمانی با ارائه کارکردها و کاربریهای قدیمی به حیات خود ادامه میداد. نتیجه چنین تحولی ،افزایش ترافیک سواره و پیاده در معابر مرکزی شهر میگردد و این ، خود عاملی در تشویق و ترغیب بیش از پیش به استقرار کاربریهای جدید در این بخش از شهر میگردد. با روی کار آمدن حکومت پهلوی و سودای تشکیل جامعه مترقی ،کالبد یکپارچه بافت کهن شهر شیراز همانند دیگر شهرهای کشور مورد جراحی قرار گرفت . این نوع جراحیها که نه بر مبنای تفکر و تحول درونی ، بلکه مبتنی بر اندیشه تغییر بیرونی صورت میگرفت ، به منظور سهولت بخشی به گردش کالا و سرمایه انجام شد. در پی چنین اقداماتی ، شالوده کهن شهر از هم گسست . بازار که تا پیش از این با کالبد یکپارچه ، ستون فقرات اقتصادی و اجتماعی شهر محسوب میشد ،به وسیله خیابان دیگری از هم گسیخته شده و در مقابل حضور قوی خیابان رنگ باخت و با انتقال بخش عمدهای از فعالیتهای تجاری و اقتصادی آن به خیابانهای اطر اف ... از رونق توجه آن کاسته شد . خیابان که تا پیش از این نقش دسترسی و نفوذپذیری را ایفا میکرد، از این پس نه به عنوان مکمل ،بلکه تضعیف کننده بازار عمل میکند و حوزه فعالیتی آن بیشتر به روستاها و نواحی اطراف محدود میگردد. هر چند به مرور زمان با تغییرات ساختاری وکارکردی ، توانست به عنوان هسته اقتصادی و تجاری در کنار خیابانهای باقدرت، ایفای نقش نماید. ولی با رونق مغازههای باز شده در خیابانهای ایجاد شده و نزدیک بازار، به تدریج تجار و کاسبان قدیمی نیز با خرید و تاسیس مغازهای ، به این خیابانها نقل مکان کردند. در نتیجه به مرور زمان رقابت منفی میان مغازههای خیابانی و بازار سنتی آغاز گردید که تا به امروز نیز به قوت خود باقی مانده است .

کلیدواژه ها:

توسعه تجاری ، توسعه شهری ، هسته اقتصادی ، رونق شهری .