ارزیابی خطر فرسایش با استفاده از مدل کورین در حوضه خارستان، استان فارس

فرسایش خاک تاثیرات جدی زیست محیطی بر منابع آب و خاک، نظیر رسوب زدایی بیش از حد به ویژه در اراضی شیب دار و خاک های فرسایش پذیر در مناطق خشک و نیمه خشک می گذارد. مدل های ارزیابی خطر فرسایش خاک مبتنی بر سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقش مهمی در برنامه ریزی برای حفاظت از خاک دارند. در همین راستا در مطالعه حاضر ریسک پتانسیل و واقعی فرسایش در منطقه خارستان با استفاده از مدل کورین در تلفیق با GIS و RS بررسی شد. از مدل رقومی ارتفاع (DEM) برای استخراج نقشه شیب و از تصاویر لندست ۷ مربوط به سال ۲۰۱۷ برای تهیه نقشه پوشش زمین در محیط نرم افزار ENVI۵.۳ استفاده شد. در این مطالعه، نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده استخراج شد. از اطلاعات ۱۲ پروفیل برای بررسی بافت، عمق و درصد سنگ و سنگریزه خاک استفاده و نقشه آن ها در نرم افزار ArcGIS۱۰.۳ تهیه شد. در ابتدا برای تهیه نقشه فرسایش پذیری از خصوصیات فیزیکی خاک (بافت، عمق و سنگ و سنگریزه) و فرسایندگی از شاخص های رطوبتی فورنیه و خشکی بگنولز-گوسن استفاده شد. سپس از ترکیب نقشه های فوق با شیب و پوشش زمین نقشه ریسک پتانسیل و واقعی فرسایش تهیه شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد از نظر ریسک پتانسیل منطقه به ترتیب دارای ۱۲۵/۲۹%، ۸/۲۹% و ۰۷/۴۱% ریسک کم، متوسط و زیاد بود، درحالی که از نظر ریسک واقعی به ترتیب ۱۴/۳۱%، ۱۱/۳۱% و ۷۸/۳۷% از منطقه در کلاس های کم، متوسط و زیاد واقع شده است. در کل، منطقه مورد مطالعه از نظر خطر فرسایش بیشتر در کلاس متوسط تا زیاد قرار گرفته است. مناطق با خطر واقعی فرسایش کم و متوسط در بخش جنوبی، مرکزی و شرقی منطقه و مناطق با خطر واقعی زیاد جنوب شرق، غرب و شمال غربی منطقه واقع شده است.

کلیدواژه ها:

مدل کورین ، ریسک فرسایش خاک ، ریسک پتانسیل فرسایش ، اقلیم ، خارستان