تاثیر توفانهای گرد و غبار نمکی بر سلامت گیاهان در حوضه شرقی دریاچه ارومیه.

چکیدهدریاچهی ارومیه یکی از بزرگ ترین دریاچه های آب شور در جهان می باشد که متاسفانه در حال خشک شدن است و خطرات و نگرانی های بسیاری را خصوصا در ارتباط با گردوغبارهای نمکی در پهنه های خشک شده خود به وجود آورده است. لذا در این پژوهش سعی شد، به بررسی ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار در شهرستان های اطراف دریاچه ارومیه پرداخته شود. شوری در گیاهان باعث بی نظمی های فیزولوزیک می شود، تنش شوری رشد، فتوسنتز، پروتئین، تنفس، تولید انرژی، پیری زودرس، کاهش آب در گیاه می شود. با توجه به این تاثیرات سعی شد با استفاده از شاخص های مرتبط شامل NDVI, CIre, GCI, CRI۲, NDWI, NDII, MSI,PSRI سلامت کلی گیاهان ارزیابی شود. این شاخص ها میزان آب گیاه، تنش های آبی گیاه، ظرفیت فتوسنتز، رشد گیاهان و کمبود آب، میزان کلروفیل، نیتروژن و رنگدانه ها که مربوط به انرژی و سلامت گیاه است را ارزیابی می کند. طبق این شاخص ها سلامت گیاهان به طور کلی در وضعیت مطلوبی قرار دارند و عمدتا بالاترین ارزش عددی شاخص ها به باغات اختصاص داشت. با استفاده از تصاویر لندست و سنتینل۲ و شاخص NDVI تغییرات پوشش گیاهی منطقه در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ تعیین و سپس با استفاده از پایگاه داده MERRA-۲ میزان غلظت گردوغبار نیز برای سال های مذکور استخراج گردید. نتایج نشان دهنده ی این بود که میانگین NDVI در منطقه موردمطالعه از یک روند ثابت با میانگین کلی ۲۹۵۷/۰ پیروی می کند و گاها براثر تاثیرگذاری عواملی بیرونی مانند گردوغبار بر میزان آن افزوده و یا کاسته می شود. بر این اساس بیشترین میزان (۳۴۹۵/۰) میانگین NDVI مربوط به سال ۲۰۱۸ و کمترین میزان (۲۵۷۹/۰) آن مربوط به سال ۲۰۱۳ می باشد. همچنین برای بررسی میزان ارتباط پوشش گیاهی و گردوغبار از دو روش رگرسیون خطی و لگاریتمی استفاده گردید که نتایج بیانگر این بود که بر اساس رگرسیون خطی (۷۷۰۳/۰) و لگاریتمی (۷۹۱۵/۰) بیشترین ضریب تبیین بین دو شاخص مذکور در ماه می بوده است.کلمات کلیدی: گرد و غبار، شاخص های سلامت گیاه ، شوری ، دریاچه ارومیه

کلیدواژه ها:

گرد و غبار ، شاخص های سلامت گیاه ، شوری ، دریاچه ارومیه