تصویرسازی ادبیات حماسی و اسطوره ای بر سفالینه های اسگرافیاتو (با معرفی نمونه سفالینه های موسسه موزه های بنیاد)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 43

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SOFAL-1-2_003

تاریخ نمایه سازی: 5 اسفند 1402

چکیده مقاله:

اسطوره ها بخش مهمی از باورها و فرهنگ های جوامع هستند. ردپای اسطوره ها را علاوه بر تاریخ شفاهی و مکتوب ملت ها، می توان در آثار به جای مانده از آنان نیز جستجو کرد. استفاده از نقوش حماسی نه تنها در هنر نگارگری، بلکه در نقوش سفالینه ها نیز موثر واقع شده است. نقش مایه های تزیینی سفال ها، می توانند پژواکی از چگونگی تحولات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی جوامع در دوره های مختلف باشد. برخی از نقوش ترسیمی بر روی سفالینه ها برگرفته از میراثی کهن با محوریت اساطیری است. این آثار همانند متون تاریخی، سهم وافری را در حفظ و معرفی اسطوره های جوامع دارد. این پژوهش در جست وجوی کیفیت تعامل میان مضامین ادبیات حماسی فارسی و نقوش سفالینه های نوع اسگرافیاتو سده های چهارم و پنجم هجری واقع در مجموعه موزه های بنیاد مستضعفان است. در فرایند این پژوهش به واکاوی و منشاء نقوش این سفالینه ها و اینکه این نقش مایه ها اغلب براساس کدام اثر منظوم و مضامین اسطوره ای تصویر شده اند، پرداخته می شود. این پژوهش با گردآوری داده ها و به روش کتابخانه ای صورت پذیرفته است. بنابراین به این مهم می توان دست یافت که، کارکرد تداوم و تاثیر اسطوره ها به صورت نمادین بر باور مردمان به ویژه هنرمندان سفالگر در دوره های میانی اسلامی با توجه به ارزش ها و هویت ملی گذشته، اهمیت می یابد.اهداف پژوهش:مطالعه و تحلیل موضوعات تصویری و مفاهیم نمادین سفال اسگرافیاتو.بررسی میزان الگوپذیری طرح های نقوش سفال اسگرافیاتو از مضامین اسطوره ای و حماسی ایران باستان.سوالات پژوهش:انگیزه هنرمندان سفال گر در تصویرسازی سفال اسگرافیاتو و انتخاب مضامین آن ها چه بوده است؟ویژگی های ادبیات حماسی چگونه بر روی نقوش سفال اسگرافیاتو این ظروف سفالی ظاهر شده است و چه تفاوتی با سایر نقوش داستانی دیگر سفالینه ها دارد؟

نویسندگان

محمد ابراهیم زارعی

استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.

خدیجه شریف کریمی

کارشناس ارشد باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.

فخرالدین محمدیان

دانشجوی دکتری گروه باستان شناسی، دانشگاه بابل، بابل، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آذرنوش، آذرتاش. (۱۳۷۷). اسب، دایره المعارف بزرگ اسلامی، به کوشش ...
  • آژند، یعقوب. (۱۳۸۹). نگارگری ایران، تهران: سمت ...
  • باسورث، ک.ا. (۱۳۸۰). از فروپاشی دولت ساسانیان تا آمدن سلجوقیان، ...
  • بهرام پور، نسرین. (۱۳۸۸). بررسی نمادهای مقدس ایرانی در سفال، ...
  • پوپ، آرتور اپهام. (۱۳۸۷). سیری در هنر ایران از دوران ...
  • پوپ، آرتور اپهام و آکرمن، فیلیپس. (۱۳۸۰). شاهکارهای هنر ایران. ...
  • دادور، ابولقاسم و منصوری، الهام. (۱۳۹۰). اسطوره ها و نمادهای ...
  • دبیر سیاقی، محمد. (۱۳۸۹). برگردان روایت گونه شاهنامه فردوسی به ...
  • رجایی، فرهنگ. (۱۳۸۳). مشکل هویت ایرانیان امروز، تهران: نی ...
  • رفیعی، لیلا. (۱۳۷۷). سفال ایران. تهران: یساولی ...
  • شوالیه، ژان و آلن گربران. (۱۳۸۸). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه ...
  • عباسیان، میرمحمد. (۱۳۷۰). تاریخ سفال و کاشی در ایران، تهران: ...
  • فرای، ریچارد.ن. (۱۳۶۲). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجب ...
  • فردوسی، ابولقاسم. (۱۳۸۵). شاهنامه فردوسی، با مقدمه محمد یاحقی، براساس ...
  • فریه، ر.دبلیو. (۱۳۷۴). هنرهای ایران، ترجمه پرویز مرزبان، تهران: فرزان ...
  • کیانی، یوسف. (۱۳۷۹). پیشینه سفال و سفال گری در ایران، ...
  • کریستن سن، آرتور. (۱۳۵۵). آفرینش زیان کار در روایات ایرانی، ...
  • گروبه، ارنست. (۱۳۸۴). سفال اسلامی، ترجمه فرناز حایری، تهران: کارنگ ...
  • محمدحسن، زکی. (۱۳۷۷). هنر ایران، ترجمه محمد ابراهیم اقلیدی، تهران: ...
  • مریوانی، محمد. (۱۳۸۲). بیجار در گذر زمان، تهران: نیک پندار ...
  • مقصودی، مهرک. (۱۳۹۰). تاثیر نقوش اسلامی در هنر تزیینی، تهران: ...
  • واحددوست، مهوش. (۱۳۸۷). نهادینه های اساطیری در شاهنامه فردوسی، تهران، ...
  • ویلسن آلن، جیمز. (۱۳۸۳). سفالگری اسلامی، ترجمه مهناز شایسته فر، ...
  • اسد سنگابی، کریم. (۱۳۷۷). "اسطوره چیست"، نشریه فرهنگ و هنر، ...
  • چگنی، امیر. (۱۳۸۰). "اژی دهاک یا ضحاک، از اوستا تا ...
  • حنیف، محمد. (۱۳۸۰). "مقایسه جنبه های دراماتیک پهلوانی شاهنامه"، ادبیات ...
  • دزفولیان راد، کاظم و امن خانی، عیسی. (۱۳۸۸). "دیگری و ...
  • رضایی دشت ارژنه، محمود. (۱۳۸۸). "رستم ازدهاکش و درفش اژدها ...
  • رفعت، محمدتقی. (۱۳۸۴). "منش ها و کردارهای قهرمانان شاهنامه"، آموزش ...
  • زرین کوب، روز به. (۱۳۸۷). "بنیان گذاری اتحاد مادها و ...
  • عابددوست، حسین و کاظم پور، زیبا. (۱۳۸۷). "مفاهیم مرتبط با ...
  • قائمی، فرزاد و یاحقی، محمدجعفر. (۱۳۸۸). "اسب؛ پرتکرارترین نمادینه جانوری ...
  • طالب پور، فریده و ماندانا پرهام. (۱۳۸۸). "جایگاه اسب در ...
  • نجفی پور، اکرم و مطیعی، فروغ. (۱۳۸۹). "تاثیر ادبیات بر ...
  • شریف کاظمی، خدیجه. (۱۳۹۱). "مطالعه تکنیک سفالینه های اسگرافیاتو مجموعه ...
  • موسوی، سید مهدی. (۱۳۷۳). "بررسی اهمیت مذهبی، معیشتی، تفننی شکار ...
  • مومن خانی،کامبیز (۱۳۷۹)، "بررسی اشکال و نقوش تزیینی سفال و ...
  • Charleston, R. (۱۹۷۵). World Ceramics, Malta School For Craftsman Targa ...
  • Fehervari, G. (۲۰۰۰). Ceramics of the Islamic World in the ...
  • Hillenbrand, R. (۱۹۹۴). The Rerationship between Bookpainting and Luxury Ceramics ...
  • Liverani, M. (۱۹۹۲). Contributions to the Historical geography of the ...
  • Loukonine, Vladimir & Anatoli, l. (۲۰۰۳). Pertain Art, London, Sirocco ...
  • Pope, Upham A. (۱۹۳۸). A Survey of Persian Art From ...
  • Radner, K. (۲۰۰۳). An Assyrian view on the Medes, Continuity ...
  • Soustiel, J. (۱۹۸۵). La Ceramic Islamique, Fribourg ...
  • www.Armitaj-museum.org, ۹.۲۰۰۷,۹:۲۰ am ...
  • www.Harvardard-museum.org, ۲۰.۵.۲۰۱۰, ۵:۳۰ pm ...
  • نمایش کامل مراجع