تعیین عمق بهینه ی اقتصادی چاه های آب کشاورزی : مطالعه ی موردی دشت بجنورد

در این مطالعه، برای تعیین عمق بهینه ی چاههای آب کشاورزی دشت بجنورد با هدف کاهش هزینه ی حفاری و پمپاژ آب و تامین آب مورد نیاز کشاورزی از مدل برنامه ریزی ریاضی غیر خطی استفاده شد. برای تعیین عمق بهینه ی حفر چاهها فرض شد که کشاورزان برای دستیابی به دبی اولیه، در شرایطی که بیلان آبی آبخوان، اجازه ی حفاری دوباره ی چاه و برداشت آب از آن را بدهد، به حفاری دوباره ی ( کف شکنی) چاههای موجود می پردازند. بدین منظور از ۳۸۰ حلقه چاه کشاورزی دشت بجنورد در سال ۱۳۸۵ استفاده شد. نتایج نشان داد که برداشت آب از چاه با کف شکنی چاههای موجود تا ارتفاع ۲۰۵ متری مقرون به صرفه خواهد بود. با حفاری چاه تا عمق ۲۰۵ متری دبی چاه و ارتفاع پمپ به ترتیب ۲۹ لیتر برثانیه و ۲۲۸ متر تعیین شد. افزون بر آن، سطح زیرکشت بهینه برای هر محصول با هدف تامین آب مورد نیاز کشاورزی به وسیله ی حفر چا ههای موجود تعیین شد. بنا بر یافته های مطالعه، تعیین ارتفاع بهینه ی حفر چاههای کشاورزی و نظارت مستمر بر میزان برداشت آب از چاهها جهت حفظ منابع آب زیرزمینی برای کاربردهای کشاورزی توصیه شده است.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی غیرخطی ، عمق بهینه ، چاههای آب ، دشت بجنورد