فراتحلیل کمی نتایج پژوهش های پیرامون دروس معارف اسلامی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور

هدف: هدف پژوهش حاضر، فراتحلیل کمی پژوهش ها پیرامون دروس معارف اسلامی دانشگاه ها  و موسسات آموزش عالی کشور بود. روش: رویکرد پژوهش کمی و روش پژوهش فراتحلیل بود. جامعه آماری کلیه پژوهشهای انجام شده پیرامون دروس معارف اسلامی در بازه زمانی ۱۳۹۲تا ۱۳۹۹بود.نمونه آماری کلیه پژوهش هایی بودند که واجد شرایط مفروضات فراتحلیل کمی بودند.ابزار اندازه گیری چک لیست سنجش معیارهای مقالات واجد شرایط جهت فراتحلیل بود.برای تعیین اعتبار ابزار، چک لیست در اختیار سه نفر از متخصصان سنجش و اندازه گیری که سابقه حداقل یک پزوهش فرا تحلیل را داشتند،قرار گرفت و روایی ابزار مورد تایید قرار گرفت.  برای تحلیل سوالات از آزمون ناهمگونی مطالعات، شاخص g هگز و مدل ثابت و تصادفی استفاده شد. داده­ها با استفاده از نرم افزار CMA ۳ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بر اساس نتایج آزمون ناهمگونی مطالعات، فرض صفر ناهمگونی مطالعات تایید گردید. همچنین مقدار شاخص I۲ نشان دهنده اثر ناهمگونی مطالعات بر ۹۷/۳۳درصد از تغییرات کل بود. اندازه اثر و Z محاسبه شده برای ۱۵ متغیر از ۲۲ متغیر در سطح آلفا ۰۵/۰ معنادار بود. بیشترین اندازه اثر بر اساس شاخص g هگز مربوط به متغیر نگرش دینی دانشجویان ، با اندازه اثر ۴۸۸/۱ و پس از آن مربوط به متغیر استاد با اندازه اثر ۴۵۰/۱ و پس از آن ارتباط متقابل استاد دانشجو با اندازه اثر ۲۱۵/۱بود. اندازه اثر کلی برای همه مطالعات در مدل ثابت و تصادفی در سطح متوسط بود که بیانگر ارتباط متغیرها با اثربخشی دروس معارف بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، سه عامل نگرش دینی، استاد و ارتباط متقابل استاد و دانشجو بیشترین اندازه اثر را در اثربخشی این دروس دارا بودند.لذا بر اساس نتایج فراتحلیل و با تمسک بر عوامل  شناسائی  شده  مرتبط با اثربخشی برنامه درسی دروس معارف اسلامی،ضرورت باز اندیشی و تحول دربرنامه درسی دروس معارف اسلامی باید همواره یکی از دغدغه های اصلی سیاست گذاران و طراحان برنامه درسی معارف اسلامی باشد.

کلیدواژه ها:

Islamic education courses ، researches ، effectiveness ، quantitative meta-analysis ، دروس معارف اسلامی ، پژوهش ها ، اثربخشی ، فراتحلیل