بررسی شاخص مطلوبیت زیستگاه گاوماهی Ponticola cyrius در رودخانه تجن (محدوده سد شهید رجایی تا دوراهی تاکام)

در کاربری اراضی، شناخت بوم سازگان و شناسایی دقیق عوامل موثر بر تداوم فرد یا جامعه ضروری به نظر می رسد و بدون این اطلاعات مدیریت زیستگاه بر پایه حدس و گمان استوار بوده و منجر به شکست خواهد شد. مطالعه حاضر با هدف بررسی شاخص مطلوبیت زیستگاه گاوماهی کورا (Ponticola cyrius) در ۱۵ کیلومتر از مسیر اصلی رودخانه ی تجن (محدوده سد شهید رجایی تا دوراهی تاکام) انجام شد. پارامترهای محیطی رودخانه شامل دما، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، pH، عرض، عمق، ارتفاع از سطح دریا، شیب، قطر سنگهای بستر، سرعت جریان آب، نوع پوشش گیاهی و میزان سایه در تمامی ایستگاه ها ثبت شد. نمونه های ماهی به کمک دستگاه الکتروشوکر در هر ایستگاه صید و شمارش شدند. نتایج نشان داد که مطلوب ترین زیستگاه برای گاوماهی کورا، ایستگاه دوم (ناحیه بالادست) بود و پارامترهایی نظیر میزان اکسیژن محلول، کل مواد جامد محلول و عمق رودخانه بیش-ترین نقش را در بالا بودن شاخص مطلوبیت در این ایستگاه داشتند. همچنین پوشش گیاهی از نوع بوته و درختچه، میزان سایه ۴۰ تا ۷۱ درصد و بستر سنگ فرشی در زیستگاه انتخابی گاوماهی مشاهده شد. بر اساس نتایج این تحقیق و با توجه به کم تحرکی و وجود باله شکمی مکنده، زیستگاه مطلوب این گونه بسترهای با ذرات متوسط (قطر ۱۵ سانتی متر) و سرعت جریان آب کمتر از ۵/۰ متر بر ثانیه می-باشد.

کلیدواژه ها:

habitat suitability ، environmental parameters ، Tajan River ، Ponticola cyrius ، پارامترهای محیطی ، رودخانه تجن ، گاوماهی ، مطلوبیت زیستگاه