بررسی عناصر تاثیر گذار در منحنی التقاطی بابیت تا بهاییت

تاریخ اسلام در طول حیات خود شاهد و ناظر ظهور فرق متعدد مذهبی بوده است، بسیاری از این فرق ها عناصری مشترک درباره توجیه مبانی اعتقادی خویش با قرائت های مختص به خود دارند؛ اما آنچه تا به حال کمتر بدان پرداخته شده است تاثیر عوامل بیرونی چون اوضاع اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اعتقادی و اقتصادی جامعه و حکومت وقت بر نحوه بکارگیری این عناصر التقاطی در فرق مذهبی می باشد. در این نوشتار سعی شده است با پرداختن تاثیر این عناصر چون نحوه جذب موثرین و نخبگان حکومت و جامعه، باورهای دینی و اعتقادی ملموس روحانیون و افراد جامعه، نحوه جذب طبقات پایین و فرودستان به عنوان مطالعه موردی به تفکر بابیت و بهاییت پرداخته شده است. در این بین تاثیر این عناصر را در تحول مفاهیم التقاطی بابیت تحت عنوان باب مهدویت تا ادعایی الهویت در بهاییت تحت یک منحنی فکری مورد نقد و بررسی و واکاوی قرار گرفته شده است.در این بین بکار گیری عناصر القاطی تصوف در دعوی الهویت بهائیت نقشی تعیین کننده داشته است. زیرا بواسطه بکارگیری آن فرقه بهائیت خواسته است توجیهی اعتقادی بر پایه باورهای فکری برخی فرق تصوف داشته باشد. مهم ترین عناصر واگرفته از فرق صوفیانه را می توان، هزاره گرایی، تناسخ، مقدس بودن اعداد و اعتقاد به نقطه را برشمرد.

کلیدواژه ها:

بابیت ، بهاییت ، تصوف ، عناصر تفکر التقاطی