ارزیابی برخی صفات زراعی و برآورد شاخص های مقاومت به خشکی برای عملکرد لاین های خویش آمیخته آفتابگردان در شرایط با و بدون تنش رطوبتی

به منظور ارزیابی تحمل خشکی و تعیین شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل لاین­های خویش­آمیخته آفتابگردان به شرایط خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با شش تکرار طی دو  سال         ۹۴-۱۳۹۳ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خوی انجام شد.  تعداد ۲۰ لاین آفتابگردان در دو شرایط آبیاری مطلوب و محدود ارزیابی شد. تنش خشکی از طریق قطع آبیاری از مرحله R۴ تا مرحله R۶ اعمال شد. براساس نتایج حاصل، تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع و قطر ساقه، وزن صددانه، قطر طبق، طول دوره رشد و عملکرد دانه لاین­های آفتابگردان شد. اختلاف آماری معنی­داری بین لاین­ها از نظر خصوصیات مذکور وجود داشت. بیش­ترین عملکرد دانه در لاین­های RGK۵۵،BGK۳۷۵ و BGK۱ در شرایط بدون تنش و در لاین­های BGK۱ و BGK۳۷۵ در شرایط تنش به­دست آمد. برای ارزیابی لاین­ها، شاخص­های مقاومت به خشکی شامل میانگین عملکرد (MP)، میانگین هندسی بهره­وری (GMP)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هارمونیک بهره وری (HARM)، شاخص پایداری عملکرد(YSI) ، شاخص خشکی حساس (SDI)، شاخص خشکی نسبی (RDI) ، درصد حساسیت به تنش خشکی (SSPI)، شاخص تحمل به خشکی اصلاح­شده در شرایط آبیاری مطلوب (K۱STI)  و شاخص تحمل به خشکی اصلاح­شده در شرایط تنش (K۲STI) محاسبه شد. برطبق این شاخص­ها و همچنین همبستگی ساده، شاخص­های STI, K۱STI, K۲STI، MP،GMP وHARM مناسب­ترین شاخص­ها برای گزینش ژنوتیپ­های آفتابگردان از نظر تحمل خشکی بودند. بر این اساس لاین­های BGK۱ و BGK۳۷۵ به عنوان متحمل ترین لاین­ها و لاین­های RGK۲۳ و RGK۲۶ حساس­ترین لاین­ها به تنش خشکی بودند.

کلیدواژه ها:

Drought Stress ، Inbred line ، Sunflower ، Tolerance index