ارزیابی چشم انداز ژئوپلیتیک شهر تاریخی مارتیروپولیس

در مفهوم تاریخی و سنتی ژئوپلیتیک به معنای تقابل تاریخی قدرت­ها در کنترل و مالکیت سرزمین­هاست که در آن نیروهای سیاسی هر طرف در منازعه برای رسیدن به اهداف خود از بازنمایی­های گوناگون استفاده می­کنند. بنابراین موضوع ژئوپلیتیک تاریخی، مطالعه تاثیر مکان بر سرنوشت تاریخ و تمدن است که گفتمان آن بر اساس روش­های نوین پژوهشی همان رویکرد جغرافیای تاریخی بر نظام­های سیاسی تاریخی است. در همین راستا این پژوهش سعی دارد، با رویکردی توصیفی- تحلیلی ضمن بررسی موقعیت و جغرافیای تاریخی شهر مارتیروپولیس، کارکردهای ژئوپلیتیکی، سیاسی و نظامی این شهر را ارزیابی و تحلیل نماید. نتایج پژوهش نشان می­دهد که شهر مرزی مارتیروپولیس با توجه به اهمیتی ژئوپلیتیکی که برای دولت بیزانس داشته، در آسیای صغیر در مکان شهر تیگرانکرتا پایتخت قبلی ارمنستان به وجود آمده است. امپراتوران بیزانسی با ایجاد این شهر، باعث پیشگیری و یا حداقل مانع پیشرفت سریع ایرانیان در ارمنستان، آسیای صغیر، بین النهرین، سوریه و رسیدن به سرزمین­های رومی شدند. در رابطه با اهمیت این شهر بایستی اضافه کرد که از دست رفتن چنین شهرهایی در دوره باستان به تغییر عمده در توازن قدرت منطقه منتهی می­شد؛ به همین خاطر درگیری­های ممتدی میان بیزانسی ها و ساسانیان به وجود آمد که به مرور تحلیل قدرت دو امپراتوری را به دنبال داشت.

کلیدواژه ها:

بیزانس ، ساسانیان ، ژئوپلیتیک ، آسیای صغیر ، مارتیروپولیس