ارزیابی روشهای درونیابی بارش در مناطق مختلف ایران با ویژگی های جغرافیایی ، هیدرولوژیکی و اقلیمی متفاوت

با توجه به نقش بارش در بسیاری از پژوهش ها و مطالعات هیدرولوژی و منابع آب، درونیابی مقادیر بارش به جهت دستیابی به بارش منطقه ای با بیشترین دقت ممکن از اهمیت ویژهای برخوردار است . در این پژوهش ، روشهای درونیابی معکوس وزنی فاصله (IDW) با توانهای مختلف ، پلیگونبندی تیسن (Thiessen) و اسپیلاین (Spline) در سه محدوده حوضه آبریز قرهسو و گرگانرود با اقلیم مرطوب و مدیترانه ای در شمال، حوضه آبریز طشک ، بختگان و مهارلو با اقلیم خشک و نیمه خشک در مرکز و استان همدان با اقلیم سرد و نیمه خشک در غرب ایران بر مبنای شش شاخص آماری ضریب تعیین (R۲)، مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)، ضریب کارایی نش -ساتکلیف (NSE)، تابع بازده کلینگ - گوپتا (KGE)، اریبی (Bias) و خطای حجمی نسبی (RVE) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تغییر توان در روش IDW تفاوت قابل توجهی در شرایط برآورد بارش در حوضه های آبریز قرهسو و گرگانرود و طشک ، بختگان و مهارلو ایجاد نمی کند. در مقابل استفاده از روش تیسن برای درونیابی مقادیر بارش در هر سه محدوده مورد مطالعه از منظر تمامی شاخص ها غیر قابل قبول است . در استان همدان افزایش توان در روش IDW منجر به افزایش همبستگی ، کاهش خطا و بهبود عملکرد در برآورد بارش می شود. ضمن اینکه عملکرد روش اسپیلاین در این استان نیز بسیار مطلوب بوده است . در مجموع روش IDW با توان ۳ بهترین عملکرد را در برآورد بارش در هر سه محدوده مورد مطالعه داشته است . لیکن ، انتخاب بهترین روش درونیابی وابسته به محدوده مورد مطالعه بوده و باید روشهای مختلف در مناطق مختلف مورد بررسی قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

اسپیلاین ، تیسن ، درونیابی ، کلینگ - گوپتا ، معکوس وزنی فاصله .