تحلیل تطبیقی شاخص های توسعه پایدار شهر بم بعد از زلزله سال ۱۳۸۲ با سایر نواحی شهری کشور

امروزه نظام­های مدیریت و برنامه­ریزی شهری، در تلاش‎اند از طریق رصد تحولات توسعه شهری، برنامه­های توسعه را به سمت پایداری قوی­تر هدایت کنند. پایش تغییرات نظام شهری و تحولات ابعاد پایداری توسعه شهری، زیربنایی برای تحقق اهداف ارزشمند توسعه پایدار شهری شمرده می‎شود. در این میان شهر بم پس از زمین‎لرزه ۱۳۸۲، نسبت به سایر شهرهای کشور با تغییرات گسترده­ای در زمینه­های فیزیکی، اقتصادی اجتماعی و زیست‎محیطی، همراه بوده است. بنابراین ارزیابی تحولات توسعه­ این شهر در مقایسه با وضعیت شاخص‎های پایداری سایر نقاط شهری کشور، ضروری به نظر می­رسد. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل ابعاد پایداری شهر بم و مقایسه آن با شاخص­های پایداری شهری در سطح ملی است. با عنایت به هدف پژوهش، فرضیه اصلی تحقیق این‎گونه مطرح شده است: به نظر می­رسد بین ابعاد پایداری توسعه شهر بم و سایر نقاط شهری کشور، تفاوت معناداری وجود دارد. در راستای آزمون فرضیه پژوهش، داده­های مورد نیاز از سرشماری­های عمومی به‎دست آمده است و با استفاده از آزمون ناپارامتری علامت، تحلیل­های لازم روی داده­ها انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد، شهر بم به لحاظ شاخص­های پایدار شهری نسبت به متوسط نظام شهری کشور، وضعیت مطلوب­تری دارد و به‎طور کلی در ردیف شهرهای پایدار شمرده می‎شود. تحلیل­های آماری نشان داد، شهر بم به لحاظ شاخص­های اجتماعی و زیست‎محیطی در مقایسه با  پایداری شهرها در گستره ملی، از وضعیت پایدارتری برخوردار است، اما در بعد اقتصادی، مقادیر شاخص­های پایداری شهر بم تفاوت معناداری با مقادیر متوسط شاخص­های پایداری اقتصاد شهری کل کشور ندارد و پایداری این بعد در مقایسه با ابعاد اجتماعی و محیطی پایداری شهر بم کمتر است.

کلیدواژه ها:

ابعاد پایداری ، توسعه پایدار شهری ، زمین‎لرزه ، شاخص های ارزیابی ، شهر بم