تدوین راهبردهای توسعه همکاری های آبی ایران و افغانستان

آب به عنوان یک منبع راهبردی، منشا حیات هر جامعه است و کمبود آن بر تمام جنبه های زندگی انسان تاثیرگذار است. در حوضه های آبی مشترک، کشورها بنا بر تفکر و دیدگاه خود، سرشت متفاوتی را در تسخیر و بهره برداری از منابع آب داشته، ازاین رو، در حوضه های آبریز مشترک، آب می تواند هم عامل مناقشه و هم عامل همکاری میان کشورها باشد. تا کنون، مطالعات زیاد و مختلفی برای بررسی عوامل موثر بر ایجاد همکاری در بهره برداری از منابع آبی مشترک صورت گرفته، اما به علت نگاه تک بعدی به موضوع همکاری، نتیجه مطالعات تاثیرگذار نبوده و مناقشات طبق روال قبلی همچنان باقی است. همکاری، مشارکت، اتحاد، صلح و یا مناقشه، تنش، درگیری و بالاخره جنگ، ریشه ها و ابعاد گوناگونی دارند. ازاین رو این تحقیق به هدف شناسایی و سنجش مهم ترین عوامل توسعه همکاری آبی ایران و افغانستان با استفاده از تکنیک تئوری خاکستری، به اولویت بندی این پژوهش در حوضه آبی هیرمند پرداخته است. همچنین برای تحقق این هدف، کارشناسان و خبرگان به دودسته (خبرگان ایرانی و خبرگان افغانستانی) تقسیم بندی گردیدند که از طریق تکمیل پرسش نامه به صورت جداگانه از هر دسته، مدل سازی انجام و نتایج تجزیه وتحلیل شد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که از دید خبرگان ایرانی و افغانستانی، معیار الزامات اقتصادی در اولویت اول و معیار الزامات ثبات منطقه ای و سیاسی در اولویت دوم قرار گرفتند.

کلیدواژه ها:

تدوین راهبردی ، توسعه همکاری آبی ، منابع آبی ، ایران ، افغانستان