بررسی و تحلیل الگوی استقراری دوره اشکانی در دشت غربی دریاچه ارومیه، بر اساس سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

امروزه باستان­ شناسان از تجزیه ­و­تحلیل فضایی داده­ های محیطی و یافته­ های میدانی باستان­ شناسی برای روشن شدن الگوهای پراکندگی سکونتگاه ­های باستانی و ارتباط آن ها با محیط طبیعی استفاده می­ک نند. تحلیل الگوی استقرار یکی از موضوعات باستان­ شناسی است که به جای تمرکز بر یک مکان خاص باستانی، منطقه را مورد کاوش قرار می ­دهد. تفسیر رفتار گذشته انسان در رابطه با وابستگی آن به اجزای محیط طبیعی و اکولوژیکی در مرکز این نوع تفکر قرار دارد. نتایج این تحلیل ها عواملی را که بر انتخاب محل زندگی اجداد تاثیر می گذارند؛ شناسایی می کند؛ مانند دسترسی آسان به زمین های کشاورزی، آب، منابع دریایی و بهره برداری از منابع معدنی قابل استخراج. امنیت این بافت جغرافیایی از دیگر عوامل مهم و شناخته شده در بستری است که می ­تواند استقرار گروه­ های انسانی در یک منطقه را شکل دهد. بر اساس این روش و با تجزیه وتحلیل نتایج بررسی میدانی در غرب دریاچه ارومیه، متغیرهای جغرافیایی موثر بر استقرارهای دوره اشکانی در این منطقه، موردبررسی قرار گرفت. در بررسی میدانی دشت غربی دریاچه ارومیه، ۱۴ محوطه از دوره اشکانی شناسایی شده بود که با تجزیه ­و­تحلیل نتایج این بررسی و داده­ های محیطی، الگوی استقرار منطقه بر اساس نقشه­ های GIS ترسیم گردید. این نقشه­ ها بیانگر شرایط آب ­و­هوایی ایده آل، کوه­ های پوشیده از رسوبات غنی برف و رودخانه ­های فراوانی است که این دشت را تغذیه می­ کند و قابلیت استقرار متوالی را دارد. این الگوها در دشت غربی دریاچه ارومیه با متغیرهایی چون ارتفاع از سطح دریا، مجاورت با رودخانه­ ها، نوع آب­و­هوا، حاصلخیزی خاک، کاربری اراضی، مجاورت با سکونتگاه­ های امروزی و استخراج و تجارت نمک، از ساحل غربی دریاچه ارومیه اندازه­ گیری شده ­اند که نتایج این مطالعات میدانی در مقاله پیش رو ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

دشت غربی دریاچه ارومیه ، بررسی میدانی ، دوره اشکانی ، الگوی استقرار ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)