تاثیر ارتفاع از سطح دریا و مولفه های خاک بر خصوصیات پوشش گیاهی (حوزه آبخیز اسالم)

این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیرات ارتفاع از سطح دریا و مهم ترین مولفه های خاک بر خصوصیات پوشش گیاهی در حوزه آبخیز اسالم انجام گرفت. ۱۶۰ قطعه نمونه دایره شکل هر یک با مساحت ۱۰۰۰ متر مربع با استفاده از روش سیستماتیک- تصادفی در طول شیب تغییرات ارتفاعی پیاده شدند. نتایج بررسی ترکیب پوشش گیاهی در لایه های مختلف رویشی در طول شیب تغییرات ارتفاعی (۱۰۰ تا ۱۷۰۰ متر) نوسان هایی را نشان داد. بررسی خصوصیات فیزیکی خاک در طول شیب محیطی ارتفاعی الگوی تغییرات مشخصی را نشان نداد. در بین خصوصیات شیمیایی، تغییرات مقدار کربن آلی با افزایش ارتفاع معنی دار بود. نتایج آنالیز تطبیقی متعارف نشان داد که در لایه درختی بین سطح مقطع برابرسینه گونه های بارانک، بلندمازو، انجیلی و خرمندی با درجه واکنش خاک رابطه مثبت وجود دارد. بین تعداد گونه های درختچه ای و عوامل محیطی رابطه معنی دار به دست آمد و گونه­های ال اسبی و سیاه گیله با ارتفاع از سطح دریا، درصد فسفر و درصد سیلت خاک رابطه مستقیم و معنی دار نشان دادند. در نهایت، در لایه علفی درصد پوشش گونه های Festuca drymeja Mert. & W.D.J.Koch، Lathyrus laxiflorus (Desf.) Kuntze، Potentilla micrantha Ramond ، Veronica persica Poir. و Viola alba Besser با ارتفاع از سطح دریا و درصد کربن آلی خاک رابطه مستقیم نشان دادند. ارتفاع از سطح دریا عاملی اصلی در الگوی توزیع ترکیب پوشش گیاهی است. در طول شیب محیطی تغییر شرایط محیطی سبب ایجاد تغییرات پوشش گیاهی شد که بر کیفیت و کمیت ماده آلی خاک اثرگذار بوده و با تغییرات خصوصیات خاک، شرایط برای استقرار گونه گیاهی مشخص فراهم شده است.

کلیدواژه ها:

اکوسیستم جنگلی ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ، عوامل محیطی ، غرب گیلان