جانمایی مخازن تعدیل سیلاب و طراحی سیستم انحراف رودخانه به منظور ایمن سازی سیلاب دشت، مطالعه موردی: رودخانه گرگانرود

یکی از روش های سازه ای کنترل سیل، انحراف سیلاب رودخانه است. در این پژوهش، مکان یابی محل های ذخیره موقت سیل و طراحی سیستم انحراف سیلاب رودخانه با استفاده از مدلسازی هیدرولیکی یک بعدی و دوبعدی سیل و در نظرگیری ملاحظات سازه ای و هیدرولیکی طراحی بندهای انحرافی انجام شده است. بازه ی مهمی از رودخانه گرگانرود که شامل بازه پایین دست سد گلستان تا اتصال به دریای خزر می شود، بعنوان مطالعه موردی انتخاب شده است و اثر انحراف سیلاب بر دبی اوج و تراز سیلاب نقاط آسیب شامل شهرهای آق قلا و گمیشان مطالعه شده است. مکان یابی محل های انحراف و ذخیره سازی با استفاده از مدل های Flo-۲D، HEC-RAS و SWMM انجام شده و سپس، با توجه به معیارهای هزینه و کارایی مکان های مناسب مخازن ذخیره سیلاب تعیین شده است. در نهایت، عملکرد مجزا و ترکیبی این بندها بر روی خصوصیات سیلاب رودخانه در نقاط آسیب، طی چهار واقعه مهم بارش برآورد شده است. نتایج نشان داد که در صورت استفاده از یک و دو سیستم انحراف سیل، دبی اوج سیل در ورودی به شهر آق قلا، بطور متوسط ۷/۴۵ و ۱۶/۳۵ درصد کاهش می یابد. همچنین در صورت استفاده از سه سیستم انحراف سیلاب،دبی اوج سیل ورودی به شهر گمیشان، بطور متوسط ۲۲/۱۵ درصد کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه ها:

River flood diversion ، Retention ponds ، Hydraulic modeling ، Structural methods ، انحراف سیلاب رودخانه ، مخازن تعدیل سیل ، مدلسازی هیدرولیکی ، روش های سازه ای