سنگ نگاری و زمین شیمی عنصری دولومیت های سازند سیبزار (دونین میانی) در شرق نیشابور

سازند سیبزار به سن دونین میانی در برش خرو در ۳۰ کیلومتری شرق نیشابور از سنگ دولومیت با میان­لایه­های ماسه سنگی پایینی، سیل بازالتی میانی و سنگ دولومیت تا سنگ دولومیت­های آهکی بالایی با ضخامت ۳۳۴ متر تشکیل شده است. بر اساس اندازه بلور، در این سازند ۳ نوع دولومیت مختلف (D۱, D۲, Vd) شناسایی شد و بر اساس رده­بندی بافتی، دولومیت­های این سازند بیشتر از نوع غیر مسطح-a (موزاییک نامنظم)، (Nonplanar-a (Xenotopic mosaic)) تشکیل شده­اند که پس از آن نوع مسطح-S  (موزاییک نیمه­منظم)، (Planar-s (Hypidiotopic mosaic)) و نوع مسطح-e (موزاییک منظم)، (Planar-e (Idiotopic mosaic)) فراوان­ترین بافت­های بلوری دولومیت­ها هستند. دولومیت­های سازند سیبزار از نظر غلظت عناصر اصلی به طور میانگین دارای ۳۶/۲۱ درصد کلسیم و ۹/۱۰ درصد منیزیم هستند. غلظت بالای آهن (میانگین ppm ۴۳/۱۸۳۵۸) و منگنز (میانگین ppm ۶۲/۱۸۲۴) بیانگر شرایط احیایی طی تدفین عمیق بوده است. غلظت عنصر سدیم (میانگین ppm ۶۷/۱۱۰۸) بیانگر ورود جریانات شورابه فوق اشباع به محیط است. میانگین غلظت استرانسیوم ppm ۴۱/۴۵۵ است. خاستگاه یون منیزیم، آب­های دریایی غنی از منیزیم به همراه آب­های دریایی محبوس و مهاجرت سیال­های گرمابی است. بر اساس شواهد سنگ­نگاری و زمین شیمیایی، دولومیت­های نوع D۱ در یک محیط جزر و مدی، دولومیت­های نوع D۲ در اثر فعالیت نوریختی افزایشی دولومیت­های نوع  D۱و دولومیت­های نوع Vd طی فرایند میانزایی تشکیل شده­اند.

کلیدواژه ها:

dolomite ، Sibzar Formation ، Neyshabur ، element geochemistry. ، دولومیت ، سازند سیبزار ، شرق نیشابور ، بررسی زمین شیمیایی عنصری.