تحلیل آماری وارونگی دمایی و انواع آن در شهر بیرجند با استفاده از شاخص شدت وارونگی

این تحقیق با هدف بررسی انواع وارونگی و شدت آن ها در ایستگاه بیرجند به رشته تحریر درآمده است. در این پژوهش داده های رادیوسوند ایستگاه بیرجند برای ساعت ۰۰ گرینویچ (۵/۳ محلی) طی سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ اخذ و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحلیل ها نشان داد که ۱/۱۱ درصد از وارونگی های شهر بیرجند از نوع تشعشعی، ۴/۱۲ درصد از نوع جبهه ای ، و ۵/۷۶ درصد از نوع فرونشینی می باشد. به دلیل نشست هوا در زیر پرفشار جنب حاره، سهم وارونگی های فرونشست بیشتر از انواع دیگر وارونگی می باشد. میانگین بلندمدت مقدار ضریب شدت وارونگی ها نشان داد که وارونگی جبهه ای با ضریب ۰۴۴/۰ بیشترین مقدار بوده است، اما بیشترین تعداد شدیدترین وارونگی ها از نوع وارونگی تشعشعی بوده است. از نظر رتبه شدت، وارونگی های شدید با ۷/۰ درصد و وارونگی ها ی ضعیف با ۹۲/۰ درصد دارای کمترین و بیشترین فراوانی در شهر بیرجند بوده اند. همچنین نتایج همبستگی نشان داد که بین شدت وارونگی با دمای لایه وارونگی ارتباط مستقیم در سطح ۹۵ درصد با ضریب ۷۵۶/۰، بین شدت وارونگی و ارتفاع، رابطه معکوس در سطح ۹۵ درصد با ضریب ۷۹۰/۰- برقرار است. همچنین ارتباط بین ضخامت و شدت لایه وارونگی( با ضریب ۶۳۹/۰) نشان داد که با افزایش ضخامت لایه وارونگی، شدت وارونگی ها در بیرجند نیز بیشتر شده است چراکه دمای لایه نیز بیشتر بوده در نتیجه وارونگی شدیدتر شده است. همچنین بین شدت و فشار لایه وارونگی ارتباط مستقیم و معناداری در سطح ۹۵ با ضریب ۷۸۷/۰ برقرار است.

کلیدواژه ها:

وارونگی دمایی ، ضخامت جو ، شدت وارونگی ، آلودگی ، شهر بیرجند