بررسی فرایند ارتباط کلامی و مبانی آن از دیدگاه اسلام و فلاسفه اسلامی

ارتباط کلامی مهم ترین ابزار تعامل اجتماعی است. این امر وقتی اهمیت خود را بیشتر آشکار می کند، که از زاویه ی تعلیم و تربیت بهآن نگریسته شود. این پژوهش با رویکردی علمی- دینی به هدف دستیابی به جنبه های گوناگون ارتباط از دیدگاه متون اسلامی سامان یافته و نقش این بخش از ارتباط انسانی را در تعلیم تربیت اسلامی مورد بررسی قرار داده است . هدف پژوهش حاضر بررسی فرایند ارتباطکلامی و مبانی آن از دیدگاه اسلام و فلاسفه اسلامی بود. روش پژوهش تحلیلی و استنتاجی می باشد. جامعه پژوهش شامل تمامیکتاب ها و مقالات و اسناد پیرامون ارتباط کلامی است. نمونه گیری پژوهش از نوع هدفمند و غیرتصادفی می باشد. روش جمع آوری داده ها، فیش برداری بود. یافته های پژوهش نشان داد که هفت مبانی انسان شناختی ارتباط کلامی از متون دینی و فلاسفه اسلامی بهدست آمد که عبارتند از: ارتباط سازنده، تعامل مستمر روح و بدن، کنترل زبان، ارتباط میان زبان و اندیشه، بروز عواطف در کلام، قدرتکلام، تاثیرگذاری بر مخاطب. در سوال دوم پژوهش نیز پنج اصول تربیتی ارتباط کلامی به دست آمد که عبارتند از: اصل توجه بهاحساسات، اصل حفظ کرامت انسانی، اصل خویشتن داری، اصل مخاطب شناسی، اصل وقت شناسی در ارتباط کلامی. در سوال سوم نیزچهار روش تربیتی ارتباط کلامی به دست آمد که عبارتند از: روش محبت ورزی در کلام، روش بهره گیری از جملات سازنده، روشالگوگیری از پیشوایان، روش بهره گیری از زبان بدن. نتایج پژوهش نشان داد که ارتباط کلامی به عنوان یکی از انواع ارتباطات انسانی کهنقش عمده و موثری در تعلیم و تربیت ایفا می کند، خود دارای مبانی انسان شناختی و اصول و روش های تربیتی است. در این پژوهشناظر به قانون مندی های طبیعی و تکوینی است که در ارتباط کلامی بین انسان ها وجود دارد. این قانون مندی ها برخی از ویژگی هایعمومی انسان است که در جریان ارتباط کلامی بروز پیدا می کند. این ویژگی ها در مورد همه انسانها صادق است و به شکل قضایایقابل بیان می باشد.

کلیدواژه ها:

ارتباط ، ارتباط کلامی ، اصول ارتباط کلامی ، مبانی ارتباط کلامی