تاثیرتوده های بوته ای بر خصوصیات بانک بذر خاک علفزارهای کوهستانی (مطالعه موردی: حوزه واز مازندران)

از ویژگی های مشترک اکوسیستم های خشک و نیمه خشک، فراوانی ساختارهای توده ای با غالبیت گونه های چوبی در میان پوشش گیاهی علفی می باشد. در این تحقیق، اثرات توده های بوته ای بر خصوصیات بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی واز استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. در بهار سال ۱۳۸۹ اقدام به نمونه برداری از خاک شد. سپس نمونه های خاک در شرایط طبیعی در گلخانه تحت تیمار قرار گرفتند تا بذر موجود در آنها جوانه بزنند. بذور جوانه زده شده شناسایی شدند و تراکم بذر در متر مربع محاسبه شد. همچنین، شاخص تشابه سورنسون بین بانک بذر و پوشش روزمینی (به درصد)، غنا (تعداد گونه در پلات) و تنوع (بدون واحد) بذر محاسبه گردید و بین توده ها و خارج توده ها مقایسه شدند. نتایج نشان داد که تراکم بانک بذر خاک در داخل توده های بوته ای بطور معنی داری بیشتر از خارج توده ها بود. همچنین شاخص تنوع شانون خارج توده ها (با میانگین ۳۷/۱) تفاوت معنی داری با داخل توده ها (با میانگین ۸۱/۱) داشت. غنای گونه ای بانک بذر داخل توده های بوته ای (با میانگین ۸۶/ ۱۱در پلات) بطور معنی داری بیشتر از غنای گونه ای خارج توده ها (با میانگین ۹/۷در پلات) بود. همچنین شاخص تشابه پوشش روزمینی با بانک بذر خاک داخل توده ها با میانگین ۵/۱۵% بطور معنی داری کمتر از خارج توده ها با میانگین ۵/۲۲% بود. این تحقیق اهمیت توده های کوچک باقیمانده از بوته ای ها را در علف زارهای کوهستانی شمال کشور در حفظ بذر گونه های علفی نمایان ساخت و بنابراین تاکید بر حفظ این توده ها در این رویشگاه گردید.

کلیدواژه ها:

بانک بذر خاک ، تراکم بذر ، تنوع شانون ، ساختارهای توده ای ، حوزه آبخیز واز