بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات زراعی برخی از ژنوتیپ های کتان
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 145
فایل این مقاله در 8 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCB-14-43_008
تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401
چکیده مقاله:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: کتان (Linum usitatissimum L.) از تیره Linum و خانواده Linaceae یکی از قدیمی ترین محصولات روغنی در جهان است. وجود جمعیت طبیعی با تنوع ژنتیکی کافی برای انتخاب صفات فنوتیپی مطلوب الزامی است، لذا بررسی تنوع ژنتیکی و انتخاب صحیح ابزار مهم و اصلی به نژادی گیاهی است. کشاورزی با چالش های زیادی از جمله رشد جمعیت انسانی، تغییرات آب و هوایی، تخریب زمین، سوء تغذیه، فقر، گرسنگی و سایر عوامل تنش زا مواجه است. غلبه بر این چالش های دشوار در غیاب بهبود ژنتیکی گیاه برای افزایش بهرهوری کشاورزی از طریق پرداختن به مشکل کاهش عملکرد و ارتباط آن با مدیریت آفات و تغییرات آب و هوا، دشوارتر خواهد بود. با این حال، کشاورزی باید برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده جمعیت جهانی با انتقال رشد کشاورزی به توسعه موثر کشاورزی مدرن تغییر کند. در این راستا، بررسی تنوع جمعیتهای موجود از اهمیت بسزایی برخوردار است.
مواد و روش ها: از تعداد ۱۰۰ ژنوتیپ جدید وارداتی کتان در یک طرح بلوک کامل تصادفی و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشت و توسعه دانه های روغنی ساری در سال زراعی ۹۷-۹۶ صفات مورفولوژیکی و عملکرد و اجزای عملکرد مورد مطالعه قرار گرفت.
یافته ها: نتایج حاصل از بررسی ها نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی که از نواحی مختلف جغرافیایی جمع آوری شده برای همه صفات مورد بررسی تنوع مطلوبی داشت. عملکرد بوته از بین صفات مورد بررسی بیشترین همبستگی را با صفات وزن کپسول در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد ساقه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک در جهت مثبت داشت. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد که ۴ تا از مولفه ها مجموعا ۸۰ درصد از تغییرات داده ها را توجیه می کند. این عامل ها با توجه به نوع صفات، تحت عناوین عملکرد و اجزای عملکرد، صفات مربوط به دانه، رسیدگی و تعداد دانه نام گذاری شده بودند. نتایج تجزیه خوشهای برای کلیه صفات مورد ارزیابی آنها را درچهار گروه قرار داد و نشان داد که دسته بندی ژنوتیپ ها با توزیع جغرافیایی ژنوتیپ ها ارتباطی نداشته و اکثر ژنوتیپ ها براساس تفاوت های مورفولوژیکی گروه بندی شدند.
نتیجه گیری: تنوع ژنتیکی بالا بین ژنوتیپ ها پتانسیل ژنتیکی ارزشمندی در جهت بهبود ژنتیکی گیاه کتان فراهم کرده است. با توجه به اینکه جمعیت مورد مطالعه مجموع های از ژنوتیپ هایی از نقاط مختلف دنیا با خصوصیات ظاهری متفاوت یک جمعیت متنوع و با ارزش جهت مطالعات بهنژادی برای ایجاد ارقام سازگار به شرایط آب و هوایی و تغییرات محیطی کشورمان است. عملکرد بوته از بین صفات مورد بررسی بیشترین همبستگی را با صفات وزن کپسول در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد ساقه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک در جهت مثبت داشت. میتوان چنین استباط کرد ژنوتیپ های با صفات وزن کپسول در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد ساقه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک بیشتر دارای عملکرد بالاتر میباشند. همچنین این مطالب نشان دهنده این است که این ژنوتیپ ها توانستند حداکثر استفاده از منابع را ببرند و در نتیجه صفات وزن کپسول در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد ساقه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک بیشتری تولید کنند. ژنوتیپ های ۱۳۲، ۱۰۸، ۱۷۹ و ۲۷۵ پتانسیل خوبی از نظر عملکرد دانه داشته و از آنها می توان در برنامه های آتی اصلاحی استفاده نمود
.
کلیدواژه ها:
Bi-plot ، Cluster analysis ، Correlation ، Flax ، Variety ، بای پلات ، تجزیه خوشه ای ، تنوع ، کتان ، همبستگی
نویسندگان
زهرا بهزادی
Department of Genetics and Breeding, University of Agricultural Sciences and Natural Resources
حمید نجفی زرینی
Department of Genetics and Breeding, University of Agricultural Sciences and Natural Resources
غلامعلی رنجبر
Department of Genetics and Breeding, University of Agricultural Sciences and Natural Resources
علی پاکدین پاریزی
Department of Genetics and Breeding, University of Agricultural Sciences and Natural Resources
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :