تبیین رابطه طایفه گرایی و مشارکت سیاسی (نمونه پژوهی: انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه ممسنی)
محل انتشار: جغرافیا و توسعه ناحیه ای، دوره: 19، شماره: 2
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 82
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JGRD-19-2_001
تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1401
چکیده مقاله:
مشارکت سیاسی، در هر جامعهای تحت تاثیر شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، جغرافیایی، باورهای مذهبی، پیشینه تاریخی و غیره آن جامعه شکل میگیرد. یکی از عوامل اثرگذار بر مشارکت سیاسی، مقوله طایفهگرایی است. طایفهگرایی نوعی احساس و انگیزه درونی در افراد ساکن در مکان و فضای جغرافیایی خاص است که ارزشهای مرتبط با نحوه ادراک از مکان و محل زیست را بر ارزشهای فراتر از محل یا مرتبط با محلهای دیگر ترجیح میدهند. در این میان حوزه انتخابیه ممسنی در استان فارس از جمله قلمروهایی است که تحت تاثیر مناسبات زندگی ایلی و عشیرهای قرار داشته است. از رهگذر چنین مناسباتی، الگوی مشارکت سیاسی در این شهرستان، کارکردی طایفه محور دارد. پژوهش حاضر ماهیتی توصیفی تحلیلی دارد و پرسش اصلی این است که چه رابطهای میان طایفهگرایی و مشارکت سیاسی در حوزه انتخابیه ممسنی وجود دارد؟ فرضیه پژوهش نیز این است که بین دو متغیر طایفهگرایی و مشارکت سیاسی ارتباط معناداری وجود داشته و گرایشهای محیطی و طایفهای نقش کلیدی در مشارکت انتخاباتی در حوزه انتخابیه ممسنی دارد. به عبارتی، نتایج پژوهش نشان داد؛ چهار دور اول انتخابات مجلس شورای اسلامی که هنوز گرایشهای زادگاهی طایفهای در حوزه انتخابیه ممسنی شکل نگرفته بود، میزان مشارکت سیاسی (انتخاباتی) فرایند طبیعی خود را داشته است. اما از دور پنجم به بعد، شاهد مرزبندیهای اجتماعی و جغرافیایی هستیم که ساکنان را از یکدیگر جدا و خود سرچشمه تولید مفاهیم «خود» و «دیگران» را به همراه داشت و این مسئله منجر به شکلگیری رفتار انتخاباتی هویتگرایانه و تعصب طایفهای شد و میزان مشارکت سیاسی را تحتالشعاع خود قرار داد، به طوریکه دادهها گویای این است که میزان مشارکت انتخاباتی روندی صعودی فزایندهای را طی کرده است و حتی از جمعیت واجد شرایط بیشتر است.
نویسندگان
محمدرضا حافظ نیا
دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیای سیاسی.
وحید صادقی
دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا.