سیده سودابه شبیری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
داوود حبیببی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
علی کاشان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
فرزاد پاک ن‍ژاد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
حسین جعفری - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
جواد لامعی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

به منظور مقایسه عملکرد و کیفیت علوفه تولیدی و تعیین بهترین نسبت کاشت در کشت مخلوط ماشک (Vicia villosa) و تریتیکاله (Triticosecale Wittmack)، آزمایشی در سالهای ۸۷-۸۶ و ۸۸-۸۷ در مرکز تحقیقات کشاورزی زنجان اجرا گردید. آزمایش با استفاده از دو گیاه علوفهای ماشک گلخوشهای و تریتیکاله در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۵ تیمار و ۴ تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل تک کشتی تریتیکاله، تک کشتی ماشک ، مخلوط نسبت ۷۵ درصد ماشک+ ۲۵ درصد تریتیکاله، مخلوط نسبت۵۰ درصد ماشک + ۵۰ درصد تریتیکاله، مخلوط نسبت ۲۵ درصد ماشک+ ۷۵ درصد تریتیکاله بودند. میزان بذر مصرفی برای ماشک و تریتیکاله به ترتیب ۹۰ و ۱۲۵کیلوگرم در هکتار بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دو سال نشان داد که عملکرد علوفه خشک ، میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم جذب شده و پروتئین خام در بین سالها و سطوح مختلف ترکیبات کاشت اختلاف معنیداری داشتند. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که مقدار این صفات در سال دوم آزمایش بیشتر از سال اول بوده و اختلاف معنیداری نیز در بین آنها مشاهده شد. در هر دو سال عملکرد ماده خشک، میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم جذب شده و پروتئین خام مخلوط ۵۰ درصد ماشک+۵۰ درصد تریتیکاله نسبت به سایر تیمارها برتری داشت. این تیمار با عملکرد علوفه خشک۸۸۵۰ کیلوگرم در هکتار و عملکرد پروتئین ۲/۱۴۱۲کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد کمی و کیفی را به خود اختصاص داد. نسبت برابری زمین در کلیه تیمارهای مخلوط بزرگتر از یک بدست آمد. نسبت برابری زمین برای عملکرد ماده خشک مخلوط۵۰ درصد ماشک+۵۰ درصد تریتیکاله در سال اول و دوم آزمایش ۳۲/۱ و۳۵/۱ و نسبت برابری زمین برای عملکرد پروتئین ۵۴/۱ و ۵۷/۱ نسبت به سایر مخلوطها بیشترین مقدار بود.

Hairy vetch, Mixed cropping, Protein yield, Land Equivalent Ratio and Triticale, تریتیکاله, عملکرد پروتئین, کشت مخلوط, ماشک و نسبت برابری زمین.