واکنش عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام مختلف کلزا (Brassica napus L.) در شرایط رقابت با علف هرز خردل وحشی L.) (Sinapis arvensis در گرگان

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزاء عملکرد هفت رقم کلزا در شرایط رقابت با علف هرز خردل وحشی آزمایشی مزرعهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی ۸۵-۱۳۸۴ در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان (عراقی محله) اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل ارقام کلزا در هفت سطح شامل زرفام، طلایه، ساریگل،RGS۰۰۳، Option۵۰۰، Hayola۴۰۱ و Hayola۳۳۰ و سطوح علف هرز در دو سطح ( صفربوته به عنوان شاهد و ۳۰ بوته خردل وحشی در مترمربع) بود. در این بررسی عملکرد دانه،شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزاردانه مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که بین ارقام از لحاظ عملکرد دانه اختلاف معنیداری وجود دارد. نتایج تجزیه واریانس نیز نشان داد که در مورد تمام صفات اندازه گیری شده در حالت خالص و رقابت اثر رقم معنیدار بود و مقایسه میانگین بین ارقام مشخص کرد که رقم Hayola۳۳۰ با میانگین ۲۸۳۶ کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه و رقم طلایه با میانگین ۱۷۲۹ کیلوگرم در هکتارکمترین عملکرد دانه در شرایط کشت خالص را به خود اختصاص داد. در شرایط رقابت رقم Hayola۳۳۰ با میانگین ۸۷۰ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه و رقم Option۵۰۰ با میانگین ۱۰۱ کیلوگرم در هکتارکمترین عملکرد دانه را تولید کردند. رقم Hayola۳۳۰ با وجود بدست آوردن عملکرد دانه بالا در شرایط رقابت، اما در مقایسه با رقم زرفام از درصد کاهش عملکرد دانه بیشتری نسبت به شرایط خالص برخوردار بود. شناسایی و یا اصلاح ارقام متحمل، که از عملکرد دانه بالایی در هردو شرایط کشت خالص و رقابت با علف هرز برخوردار باشند میتواند بعنوان راهکار در برنامه های به نژادی کلزا مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Canola ، Wild mustard ، Competition ، Grain yield ، Yield components. ، کلزا ، رقابت ، عملکرد دانه ، اجزاء عملکرد ، خردل وحشی