شاخص های موثر بر ادراک کیفیت بازیابی در فضاهای شهری مورد علاقه شهروندان مشهدی (با تاکید بر کاهش فشار روانی در افراد)

سبک نوین زندگی شهری، فضاهای عمومی را به عرصه­ای برای حضور مستمر شهروندان مبدل ساخته، به گونه­ای که این فضاها می­توانند در ارتباطی دو سویه بر ارتقا و یا تضعیف وضعیت سلامت روانی شهروندان تاثیر بسزایی بر جای بگذارند. بر اساس رویکرد محیط­های بازیابنده، برخی از شاخص­های محیطی می­توانند به بازیابی منابع روانشناختی-کارکردی در افراد کمک شایان توجهی نمایند. نتایج پژوهش­ها گویای این نکته است که خصلت­های فردی-فرهنگی افراد نیز در چگونگی ادراک و ارزیابی شهروندان از کیفیت بازیابی و میزان علاقه­مندی آنها به فضا­ها موثر هستند. هدف از این پژوهش شناسایی شاخص­های موجد کیفیت بازیابی در فضا­های شهری از دیدگاه شهروندان است که می­توانند در کاهش فشار روانی و میزان علاقه مندی به فضاهای شهری بیشترین تاثیر گذاری را داشته باشند. این پژوهش بدنبال فراهم آوردن شناختی از عوامل بومی تاثیر گذار بر کیفیت بازیابی در شهر مشهد (به عنوان دومین کلانشهر ایران) است، تا از این طریق بستری کاربردی برای طراحان، برنامه­ریزان و نهاد­های اجرایی فراهم کند. این مطالعه با تکیه بر راهبرد پیمایشی، پس از انجام مطالعات پایه از طریق شیوه عکس برداری تخصصی و پرسشنامه محقق ساخت به گردآوری دیدگاه­های شهروندان پرداخته و داده­ها با استفاده از نرم افزار  ۲۵SPSS و آزمون­های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شده­اند. نتایج نشان می­دهد که با افزایش میزان علاقه مندی شهروندان به فضای شهری کیفیت بازیابی نیز به گونه قوی تری آشکار می­گردد. در این میان شاخص­های جذابیت، فراغت و خوانایی نیز در ارتباطی معنادار میان میزان علاقه مندی شهروندان به فضاهای شهری با کیفیت بازیابی بیش ازسایر شاخص­ها در کاهش فشار روانی موثر اند.  

کلیدواژه ها:

restoration quality ، restorative urban space ، Interest in space ، stress ، کیفیت بازیابی ، فضای شهری بازیابنده ، علاقه مندی به فضا ، فشار روانی