تاثیر برنامه بازگشت به اجتماع بر متابعت درمانی، عود و بستری مجدد بیماران مبتلا به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا

مقدمه: درمان های روانپزشکی متعارف در درمان اختلالات طیف اسکیزوفرنیا با ضعف هایی مواجه اند و بر حیطه‎ های مهارت آموزی و جامعه محور تاثیر چندانی ندارند، لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی "برنامه بازگشت به اجتماع" به عنوان یک روش مکمل درمانی جامعه محور در افزایش متابعت درمانی، کاهش عود و بستری مجدد در بیماران مبتلا به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا صورت گرفت. روش کار: مطالعه حاضر با روش کارآزمایی بالینی تصادفی (RCT) با اندازه گیری مکرر انجام شد. جامعه آماری شامل تمام بیماران مبتلا به دست کم یکی از اختلالات طیف اسکیزوفرنیا بود که در سه ماهه پایانی سال ۱۳۹۶ در بیمارستان رازی بستری شدند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده تعداد ۸۰ نفر از بیماران واجد ملاک های ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی با استفاده از جدول اعداد تصادفی در در گروه های مداخله (۴۰ بیمار) و کنترل (۴۰ بیمار) گمارش شدند. روش مداخله ای مورد استفاده در این پژوهش "برنامه بازگشت به اجتماع" بود که در قالب ۱۶ جلسه با تواتر ۴ جلسه در هفته به صورت گروهی در کنار درمان روانپزشکی متعارف در گروه آزمایش اجرا شد در حالی که بیماران گروه کنترل صرفا تحت درمان روانپزشکی متعارف قرار گرفتند. تنها ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه جمعیت شناختی بوده و متغیرهای متابعت درمانی و کاهش عود و بستری مجدد نیز در فواصل ۱، ۳ و ۶ ماه پس از ترخیص از طریق مصاحبه تلفنی با خانواده بیماران ارزیابی شدند، بدین صورت که مصرف داروها، عود علائم بیماری، و بستری شدن بیماران، در بازه های زمانی مذکور مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۱۶ تحلیل شد. یافته ها: یافته های حاصل نشان داد که اجرای برنامه بازگشت به اجتماع در ترکیب با درمان روانپزشکی متعارف بر افزایش متابعت درمانی (۰۰۱/۰=p ،۱۴۵/۴۰، ) و کاهش میزان عود (۰۰۱/۰=p ،۵۴/۴۵، ) و بستری مجدد (۰۰۱/۰=p ،۷۵/۴۰، ) بیماران تاثیرگذار بوده است. نتیجه گیری: برنامه بازگشت به اجتماع، درکنار درمان روان پزشکی متعارف از مداخلات موثر بر افزایش متابعت درمانی و کاهش میزان عود و بستری مجدد است. به منظور جبران نقطه ضعف درمان روانپزشکی متعارف در افزایش متابعت درمانی و کاهش میزان عود و بستری مجدد بیماران مبتلا به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا می توان از درمان های مکمل غیردارویی از جمله برنامه بازگشت به اجتماع بهره گرفت.    

کلیدواژه ها:

Schizophrenia ، Community Re-entry Program ، Therapeutic Compliance ، Relapse ، Rehospitalization ، اسکیزوفرنیا ، برنامه بازگشت به اجتماع ، متابعت درمانی ، عود ، بستری مجدد