پیشگیری از مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار : یک مطالعه نظریه محور

زنان باردار به شدت در مقابل آلودگی هوا آسیب پذیرند. این امر هم بر سلامت آنان و هم بر سلامت جنین آنها تاثیرات تعیین کننده ای دارد. تغییر رفتار به عنوان یکی از راهبردهای موثر جهت کاهش تاثیر آلودگی هوا بر سلامتی است. الگوی مراحل تغییر یکی از الگوهایی است که در مطالعات مربوط به رفتارهای سلامت مورد استفاده قرار می گیرد. براساس این الگو افراد می توانند در یکی از مراحل پنج گانه رفتاری (پیش تفکر، تفکر، آمادگی، عمل و نگهداری) قرار گیرند. این مطالعه بر آن است که با استفاده از الگوی فوق به تعیین وضعیت رفتاری زنان باردار در مواجهه با آلودگی هوا بپردازد. به منظور تحقق این امر ۲۰۰ نمونه از زنان باردار سه منطقه جغرافیایی شمال، جنوب و مرکز تهران در سال ۱۳۹۰به تصادف وارد مطالعه شدند و از طریق پرسشنامه محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفتند معیارهاری ورود به مطالعه عبارت بودند از سن بین ۱۸ تا ۳۵ سال مادر، بارداری بدون عارضه، نداشتن سابقه بیماری مزمن (مورد شناخته شده بیماری قلبی، بیماری کلیوی، بیماری تنفسی، بیماری تیروئید و دیابت)، و رضایت به شرکت در مطالعه. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون خی دو در محیط نرم افزار spss انجام گرفت. در این مطالعه میانگین سنی افراد مورد مطالعه ۴/۸ ±۲۶/۹ سال و میانگین سن بارداری آنان ۹/۱±۲۷/۹ هفته بود. یافته ها نشان داد که به ترتیب: ۱۴درصد (۲۸ نفر) از زنان باردار در مرحله پیش تفکر، ۱۳ درصد (۲۶ نفر) در مرحله تفکر، ۲۴درصد (۴۸ نفر) در مرحله آمادگی، ۱۶درصد (۳۲) در مرحله عمل و ۳۳ درصد (۶۶ نفر) در مرحله نگهداری قرار دارند. نتایج مطالعه نشان داد که نیمی از افراد در مراحل قبل از عمل (پیش تفکر، تفکر و آمادگی) قرار دارند، لذا با توجه به عوارض ناشی از مواجهه با آلودگی هوا لازم است در تدوین برنامه های آموزشی این گروه ها در اولویت قرار بگیرند.

کلیدواژه ها:

Air pollution ، Stage of change ، Pregnancy ، Preventive behavior ، آلودگی هوا ، مراحل تغییر رفتار ، بارداری ، رفتار پیشگیرانه