بررسی و ارزیابی معیارها و اصول مبانی اخلاق

غرض از طرح مباحث اخلاق، درست کردن خلقی برای نفس است تا افعالی که از ما صادر می شود همگی خوب باشد چنانچه در آیات و روایات آمده است و اینکه علاوه بر چگونه زیستن، چگونه بودن را باید آموخت و این هم از راه تعلیم و تربیت بدست می آید. ناگفته نماند که اخلاق علاوه بر اینکه فایده فردی دارد فایده حکومتی و اجتماعی هم دارد و همین اخلاق است که عزت نفس و کرامت و بزرگواری به انسان و جامعه می دهد. هدف اخلاق تعدیل کردن و حق هر عضو و صفتی را ادا کردن و بعدالت رساندن تمام افعال آدمی برای رسیدن به کمال و سعادت و تقرب به خدا است. لذا باید نفس را بشناسیم و بدانیم که کمال و نجات نفس به چه چیزی است و قوا و ملکات نفس چیست و چیزهایی که با نفس سازگاری داشته و نفس را برای رشد تزکیه می دهند با چیزهایی که باعث انحراف می شوند کدامند. همین نفسی که خدا می فرماید هم فجور و هم تقوایش را به آن الهام کردیم پس شناخت نفس و مسائل مربوط به آن از اولویت برخوردار است. بنابراین بحث اخلاق با نفس انسان که در برگیرنده صفات انسانی است سرو و کار دارد. بدین منظور عملی اخلاقی است که انسان را در رسیدن به کمال فردی و اجتماعی و تقرب هب الهی هدایت نماید و اگر عملی از حیث ظاهر، صالح باشد ولی ما را به کمال نرساند فاقد ارزش اخلاقی است. پس در عمل اخلاقی دو نکته باید وجود داشته باشد ۱- قصد و نیت که در حکم روح عمل است. ۲- صورت و شکل عمل که در حکم جسم عمل است. بنابراین عمل اخلاقی همان اطاعت از دستورات خدا و پیامبرش(ص) و ائمه(ع) می باشد که هر چه این اطاعت بیشتر باشد مزرعه آخرتی ما آبادتر می گردد

کلیدواژه ها:

مبانی اخلاق ، تقرب ، هب الهی ، نفس ، کمال