سبک روایی، زاویه دید و درون مایه های پایداری رمان «ام سعد» (غسان کنفانی) و خاطرات «دا» (زهرا حسینی)

دو رمان «ام سعد» و خاطرات «دا» بدین سبب که هر دو به نوعی مولفه­های مقاومت سرزمین فلسطین و دفاع مقدس ایران را واگویی می­کنند؛ در زمره ادبیات روایی می­گنجند. این جستار می­کوشد تا از منظر سبک و دید راوی، محتوای دو داستان را بر پایه معیارهای پایداری و رویکرد ادبیات تطبیقی آمریکایی تحلیل کند. خاطرات«دا» با روایت­هایی­ مستند در یک عمل داستانی غیرخطی و رمان «ام سعد» با بهره­گیری از درون­مایه­های نمادین و اسطوره­ای در یک سیر خطی روایی در خلق فضا، رنگ، به­کارگیری صحنه­های فراخ­منظر و انواع صور خیال در تحقق اهداف خود، کامیاب به نظر می­رسند. زهرا حسینی با شگردهای زاویه دید درونی اول شخص (تک­گویی درونی، حدیث­نفس و تک­گویی نمایشی) و غسان کنفانی۱ با ترکیبی از زاویه دید درونی اول شخص(دو راوی) و بیرونی سوم شخص(راوی دانای کل، دانای کل محدود و زاویه دید نمایشی)، حوادث داستان را روایت می­کنند. در پژوهش توصیفی و تحلیلی حاضر که به روش کتابخانه­ای و با هدف وصول به شخصیت­های قهرمان و درون­مایه­های پایداری صورت گرفته است، می­تواند ضمن تبیین اشتراک و افتراق زاویه دید، مولفه­های معنوی، اجتماعی و لایه­های معنایی دو اثر روایی، مخاطب را با سبک زندگی و فرهنگ جهادی زنان و مردان ایثارگر ایران و فلسطین آشنا سازد؛ چرا که پیام  اصلی این دو ژانر و قهرمانان آن، مقاومت در برابر رژیم بعثی و صهیونیستی در دفاع از سرزمین بوده­است. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که مضامین پایداری مانند عشق به وطن و دفاع از آن، ایثار و جانفشانی، ایمان و امید و ... در دو روایت، بیشترین نمود داشته­است. 

کلیدواژه ها:

سبک روایی ، زاویه دید ، درون­مایه­ پایداری ، «ام سعد» ، «دا»