مطالعه سفال دوره مس سنگ میانه چهارمحال و بختیاری با استفاده از آنالیز پتروگرافی و ICP-OES
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 13، شماره: 2
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 230
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-13-2_009
تاریخ نمایه سازی: 24 آذر 1400
چکیده مقاله:
در پژوهش حاضر سعی شده تا با استفاده از مطالعات آزمایشگاهی، اشتراکات ساختاری سفال های مس سنگ میانه منطقه چهارمحال و بختیاری که از نظر ویژگی های ظاهری شباهت زیادی با سفال مناطق خوزستان و فارس دارند، بررسی شود.. سفالهایی با پخت مناسب و در طیف رنگی نخودی، کرم، سبز روشن، سبز نخودی و تعداد کمی نارنجی که به طور معمول با نقوش سیاه یا قهوهای روی زمینه نخودی، کرم یا سبز نخودی ظاهر شده بودند و نقوش روی این سفالها طرحهایی مانند نقوش هندسی، خطوط موازی، مثلثها و نقوش نقطهای را شامل میشد. استفاده از روش های آزمایشگاهی برای منشاء یابی این گونه های سفالی ضروری به نظر می رسید تا مشخص شود این سفال بومی بوده یا اینکه از طریق کوچروها وارد منطقه می شده است چراکه پاسخ به این گونه سوال ها می تواند تا حد زیادی برهمکنش های فرهنگی بین جوامع ساکن در فلات ایران در دوره مس سنگ میانی را نیز مشخص کند. به همین منظور، تلفیقی از روش های میدانی و آزمایشگاهی بکار بسته شد. ۳۲ قطعه سفالی جمع آوری شده از سطح محوطه های مس سنگ میانه مناطق چهارمحال و بختیاری (منطقه اصلی) و خوزستان و فارس (مناطق شاهد) با انجام آزمایش های پتروگرافی و طیفسنجی پلاسمای جفت شده القایی ((ICP-OES، تجزیه وتحلیل شدند. بعد از انجام آزمایشها و با مقایسه چند عنصری بین نمونه های چهارمحال و بختیاری و نمونه های مشابه از لحاظ ساختاری، این نتیجه حاصل شد که نمونه های خوزستان و فارس طبیعتا در همان مناطق که به ترتیب خاستگاه سفال شوشان و باکون هستند، تولید می شدهاند؛ اما نمونه های چهارمحال و بختیاری با وجود شباهت های بسیار از لحاظ ظاهری و فنی با مناطق همجوار، در خود چهار محال و بختیاری و در محدوده همان محوطه ها تولید شده اند. در واقع تولید سفال اگرچه با تاثیر از فرهنگ های همجوار ساخته شده اما این تاثیرپذیری به دلیل کوچ سفالگران به منطقه و یا انتقال فن آوری ساخت سفال در اثر همین حرکات کوچروی بوده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فاطمه حاجی نوروزی
دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، ایران
محمود حیدریان
دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، ایران.
علیرضا خسروزاده
دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :