اثربخشی آموزش حل مساله شناختی- اجتماعی بر بهبود روابط بین فردی تغییر رفتارهای اجتماعی و ادراک خودکارآمدی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری

هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش حل مساله شناختی- اجتماعی بر بهبود روابط بی ن فردی و ادراک خودکارآمدی کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری بود. روش: به شیوه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه شاهد اجرا شد. نمونه پژوهش ۳۰ دانشآموز دختر و پسر مراجعه کننده به مرکز اختلال یادگیری شهر اصفهان بودند که به وسیله مسوولان مدارس ابتدایی که قبلا با نشانگان ناتوانی - های یادگیری آشنا شده بودند، شناسایی و سپس به مرکز ارجاع شدند. این دانش آموزان به وسیله گروهی متشکل از دو روانشناس، دو روانپزشک، دو کارشناس ناتوانیهای یادگیری و یک کارشناس گفتاردرمانی، بر اساس نمره هوش در آزمون وکسلر، انحراف از میانگین کلاسی و فهرست وارسی ناتوانی های یادگیری و آزمون های غیررسمی در سه حوز ه خواندن، نوشتن و ریاضی برای شرکت در تحقیق DSM-IV-TR انتخاب شدند. از این ۳۰ نفر، ۱۵ نفر به طور تصادفی در گروه آزمایش و ۱۵ نفر در گروه شاهد قرار گرفتند . در زمینه حل تعارضات بین فردی ، شناخت و تنظیم هیجانات و FAST و SLAM گروه آزمایش با دو روش مقابله با احساس تنهایی، طی ده جلسه متوالی (هفتهای یک جلسه)، تحت آموزش مداخله شناختی به شیوه حل مساله اجتماعی قرار گرفت، ولی در مورد گروه شاهد مداخلهای نشد. یافته ها: تحلیل کوواریانس نشان داد که شناخت و تنظیم هیجانات و آموزش حل مساله اجتماعی با شیوه شناختی ، به طور معناداری عملکرد دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری را در زمینه افزایش حل مساله اجتماعی (۰۰۱ (P≤۰/ ، کاهش رفتارهای نامطلوب پرخاشگری(۰۰۱ (P≤۰/ و کناره گیری (۰۰۱ (P≤۰/و نیز تغییر اهداف اجتماعی بهبود می بخشد(۰۰۱ (P≤۰/ . نتایج همچنین نشانگر بهبود داوری دانش آموزان و افزایش خودکارآمدی اجتماعی آنان در زمینه سازگاری و افزایش رفتار دوستانه بود(۰۰۱ (P≤۰/ .  نتیجه گیری: از آنجا که دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری، علاوه بر مشکلات تحصیلی، افسردگی و تنهایی را تجربه می کنند و نسبت به دانشآموزان عادی از عزت نفس کمتری برخوردارند، مداخله فوق میتواند به بهبود روابط بین فردی آنها کمک کند.

کلیدواژه ها:

Learning Disabilities ، Ambiguous Social Situations ، Interpersonal Conflicts ، Social Problem-Solving ، Cognitive Intervention ، ناتوانی یادگیری ، موقعیت های مبهم اجتماعی ، تعارضات بین فردی ، مداخله شناختی