پیش بینی احتمال تکرار دوره های خشکسالی و اثر آن بر پوشش گیاهی در استان گلستان

در این پژوهش با استفاده از داده های ایستگاه گرگان بین سال­های ۲۰۱۰-۱۹۸۰ روند بارش بررسی شد. به­منظور استخراج روند بارش از آزمون های میانگین متحرک و من-کندال استفاده شد. هم­چنین به­وسیله شاخص SPI دوره های خشکسالی استخراج و احتمال رویداد هر یک از حالات مختلف ترسالی و خشکسالی با زنجیره مارکوف محاسبه شد. در ادامه به وسیله تصاویر NOAA-AVHRR نوسانات پوشش گیاهی تحت تاثیر روند بارش بررسی و به وسیله زنجیره مارکوف احتمال گذر هر یک از طبقات بررسی شد. نتایج نشان داد در میان سال های ۲۰۰۷-۲۰۰۱ و ۱۹۹۴-۱۹۹۰ دوره ترسالی و سال های ۱۹۸۶-۱۹۸۲ و ۲۰۱۰-۲۰۰۵ دوره خشکسالی رخ داده است. تحلیل شاخص خشکسالی روند بارش در این زمان را تایید کرده و نشان داد سال های ۲۰۰۵-۲۰۰۱ شرایط مرطوب و از سال ۲۰۰۵ شرایط خشکی حاکم بوده است. با توجه به ماتریس احتمالاتی مارکوف احتمال گذر خشکسالی شدید به خشکسالی شدید ۶/۰ و احتمال گذر از خشکسالی شدید به خشکسالی متوسط ۱۳/۰می باشد. با همین روند پوشش گیاهی نیمه متراکم از سال ۱۹۸۵ به مقدار ۴۹۴۴۷۹ هکتار تا سال ۲۰۰۰ به ۳۸۰۱۲۰ هکتار کاهش داشته است که کمترین مقدار در طی سال­های مورد مطالعه می­باشد. از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ تراکم و مساحت پوشش گیاهی افزایش یافته، ولی تحت تاثیر خشکسالی اخیرا کاهش نشان می دهد و با احتمال ۴۸/۰ طبقه بدون پوشش گیاهی در شرایط خود باقی می ماند. احتمال تبدیل مربوط به پوشش گیاهی ضعیف به زمین فاقد پوشش به مقدار ۴۱/۰ می باشد. بر این اساس احتمالا ۲۱۴۰۶۰  هکتار به زمین فاقد پوشش گیاهی تبدیل شود.

کلیدواژه ها:

من-کندال ، زنجیره مارکوف ، NDVI ، خشکسالی ، گلستان