بازسازی پالینولوژیک ۱۷۰۰ سال تغییرات پوشش گیاهی در اطراف ارومیه: نقش اقلیم و انسان

در این پژوهش تاریخچه پوشش گیاهی، تغییرات آب وهوایی، و فعالیتهای انسان در اطراف ارومیه در اواخر هولوسن با بررسی گردهشناختی مغزهای ۶/۲ متری از مانداب گانلیگول بازسازی شد. نسبت گردهای C/A (اسفناجیان/ درمنه) برای برآورد دورههای خشک و مرطوب منطقه بهکار گرفته شد. به سبب پایین بودن نسبی شاخص C/A (۵/۰ ۱)، پوشش گیاهی نیمهاستپی و آبوهوایی به نسبت مرطوب برای بازه زمانی calBP ۱۱۴۵ ۱۶۷۰ پیشنهاد می شود؛ هرچند نشانههایی از افزایش فعالیتهای کشاورزی و چرای دام نیز دیده می شود. همچنین، جای گزینی گندمیان، لویی، و نیتوپی با خانواده جگن تغییر ترکیب پوشش گیاهی سطح مانداب و پایینرفتن سطح آب آن را نشان میدهد. افزایش نسبت C/A تا ۶ و ناپدیدشدن گرده درختان نشانه افزایش نسبی خشکی در منطقه در بازه زمانی calBP ۵۹۰ ۱۱۴۵ است. گسترش فعالیت انسان در منطقه از فراوانی بیشتر گردههای گردو، بارهنگ برگنیزهای، و گلگندم زرد در دوره calBP ۱۸۰ ۵۹۰ دریافت میشود. در این دوره نشانههایی از بالاآمدن سطح آب مانداب دیده شد. کاهش چشم گیر گرده درمنه و افزایش درخور توجه اسفناجیان (۷-۳=C/A) و بارهنگ برگنیزهای و فراوانی نسبی گردههای پیرگیاه و Lactuceae ویژگی بارز حدود دویست سال گذشته است و همگی بر گسترش پوشش گیاهی استپی- بیابانی با چیرگی اسفناجیان و افزایش دخالتهای انسان در منطقه دلالت دارد.

کلیدواژه ها:

آبوهوای گذشته ، تاریخچه پوشش گیاهی ، فعالیت کشاورزی ، نسبت گردهای ، هولوسن