واکاوی همدید رخداد سیلاب آبان ماه ۱۳۹۰ در شهرستان های بهبهان و لیکک

در پژوهش حاضر به منظور واکاوی همدید سیلاب ۲۹ آبان ۱۳۹۰ (۲۰ نوامبر ۲۰۱۱) که در شرق خوزستان و غرب کهگیلویه و بویراحمد رخ داد، تغییرات الگوهای همدید در نقشه های سطح زمین و تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال از دو روز پیش از رخداد سیلاب تا یک روز پس از آن واکاوی شد. بررسی های انجام شده نشان داد که تشکیل و گسترش مراکز کم فشار مدیترانه- سودانی به دلیل قرارگیری بین مراکز پرفشار اروپا و پرفشار جنب حاره ای جنوب شرق عربستان، سبب تشکیل کمربند همگرایی روی سودان و دریای سرخ می شود. وجود دو مرکز پرفشار یادشده به ترتیب سبب فرارفت هوای سرد و گرم به درون کمربند همگرایی دریای سرخ و سامانه سودانی می شود و موجبات تقویت آن را فراهم می کند. همچنین، وجود ناوه عمیق شمال آفریقا که محور آن از شرق مدیترانه تا شمال سودان امتداد دارد، سبب تشدید تضاد دمایی در ترازهای بالای جو و پویایی بیشتر این سامانه شد. قرارگیری منطقه پژوهش در خروجی جت باد جنب حاره ای نقش مهمی در تقویت و عمیق شدن کم فشار مدیترانه- سودانی و حرکت شرق سوی آن داشته است. در این شرایط آرایش الگوهای همدید به نحوی بود که منجر به ورود رطوبت از منابع رطوبتی دریای عرب، دریای سرخ و خلیج فارس به منطقه پژوهش شد و سبب شد تا در روز بیستم نوامبر در منطقه پژوهش بارش شدید و در نهایت سیلاب رخ دهد.

کلیدواژه ها:

آب وهواشناسی همدید ، سیلاب ، پرفشار جنب حاره ، جنوب غربی ایران ، کم فشار سودانی