شبیه سازی آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال در ایران براساس سناریوهایRCP در بازه زمانی (۲۰۱۶ -۲۰۴۵)

امواج گرمایی به عنوان یک پدیده­ حدی همراه با گرمایش جهانی می­تواند بخش های مختلف را متاثر سازد. ضرورت شناسایی این پدیده در شرایط تغییر اقلیم باعث شد که در این مقاله به شبیه­سازی آستانه دمایی منجر به موج گرما در مناطق مختلف کشور پرداخته شود. جهت رسیدن به این هدف ابتدا دمای حداکثر روزانه ۹۰ ایستگاه در دوره گرم سال برای ۳۰ سال آینده (۲۰۴۵- ۲۰۱۶) از طریق مدل گردش عمومی جو CanEsm۲ تحت ۳ سناریوی RCP ۲.۶، RCP ۴.۵ و RCP ۸.۵ و مدل ریزمقیاس نمایی آماری SDSM شبیه­سازی شد. سپس براساس ۳ شاخص­ جهانی (صدک ۹۵، بالدی، سازمان هواشناسی جهانی (WMO)) آستانه دمایی موج گرما در مناطق مختلف تعیین گردید. نتایج نشان داد که مقادیر آستانه دمایی در زمان­ها و مکان­های مختلف کشور یکسان نمی­باشد و از دامنه­های متفاوتی برخوردار است. براساس سناریوی مختلف RCP ۲.۶، RCP ۴.۵ و RCP ۸.۵  طی سال­های آتی، حد پایین آستانه دمایی در فصل بهار نسبت به وضع موجود تقریبا ۵ درجه افزایش یافته است. علاوه بر این مرز پهنه­های آستانه دمایی نیز تغییر محسوسی می­یابد. به طوری که پهنه­های دارای آستانه بالا به سمت عرض­های متوسط و بالا پیشروی می­کنند. در فصل تابستان نیز هر چند حد بالا و پایین آستانه دمایی نسبت به شرایط موجود تغییر نمی­کند. اما نکته­ی قابل توجه این است که در شرایط حاضر در تابستان قسمت زیادی از کشور دارای آستانه بین °۴۰-°۳۵ سلسیوس است ولی در ۳۰ ساله آینده با توجه به افزایش دما، این رنج به °۴۵ –°۴۰ سلسیوس می­رسد و تقریبا ۷۰ درصد کشور آستانه بالای ۴۰ درجه را تجربه می­کند. از لحاظ مکانی نیز آستانه دمایی در فصل بهار از تفاوت مکانی بیشتر و در تابستان تقریبا از یکنواختی نسبی برخوردار است که علت این یکنواختی را می­توان به وجود پرفشار جنب حاره­­ای آزور نسبت داد. همچنین نتایج نشان می­دهد که از میان مناطق مختلف کشور، استان خوزستان در دوره گرم سال بالاترین آستانه دمایی را به خود اختصاص داده است. بررسی تغییرات آستانه دمایی نیز نشان داد که عرض­های متوسط و بالا در دوره گرم سال در سال­های آتی نسبت به وضع موجود، بالاترین تغییرات و افزایش را در مقدار آستانه دمایی خواهند داشت.

کلیدواژه ها:

آستانه دمایی ، سناریوهای تغییر اقلیم ، موج گرما ، CanEsm۲-SDSM