تحلیل نشانه - معناشناختی گفتمان «رمان بازگشت به حیفا» اثر غسان کنفانی

گریماس، معناشناس لیتوانیایی جهت ساحت­مندی نظام روایت، الگوی منسجمی ارائه نمود که بر اساس نظر وی، درک بهتر متون ادبی با شناخت کامل از معنا حاصل می­شود. و این معنا تنها با مبنی قراردادن انگاره­های کنشی و شوشی و رخدادی در قلمرو گفتمان حاصل می­شود. از این­رو، به دلیل اهمیت و جایگاهی که بررسی و شناخت معنا در رمان «بازگشت به حیفا» از نگاه پژوهشگران داشته، در پژوهش حاضر سعی شده، با روش توصیفی-تحلیلی به واکاوی و تحلیل عوامل کنشی و شوشی و انواع نظام معناشناختی گفتمان و چگونگی سیر تولید معنا در این رمان با بهره­گیری از مبانی نظری تحلیل نشانه­_ معناشناختی گفتمان گریماس پرداخته شود؛ تا نقش عملیات انواع گفتمان حسی، عاطفی که با تاثیر بر عوامل معنایی منجر به تولید معنا شده، کشف نماییم. نتایج حاکی از آن است، که رمان بازگشت به حیفا به دلیل قراردادن محوریت پایداری قابلیت تحلیل و بررسی با انگاره­های کنشی و شوشی را دارد. نوع گفتمان رمان مذکور از نوع پویا است؛ چراکه روایت با تغییر در افکار و حرکت سعید(کنشگر) از رام­الله به حیفا، به یاری همسرش صفیه(کنش­یار) برای رسیدن به هدف خویش(خلدون)، وضعیت ابتدایی را به وضعیت ثانوی یعنی مواجه شدن با نیروهای مخالفی چون کشمکش­های سعید و خلدون سوق می­دهد که در نتیجه منجر به تغییر در  افکار سعید، مبنی بر آزاد نهادن خالد در عضویت گروه فدائیان و تولید معنای استقامت و پایداری می­شود. البته در این رمان شاهد گفتمان های رخدادی و مرام مدار نیز هستیم.

کلیدواژه ها:

نشانه معناشناسی ، بازگشت به حیفا ، کنش ، شوش ، گریماس