تحلیلی برمدیریت و برنامه ریزی اسکانهای موقت در فرایند بازسازی پس از سانحه مورد : زلزله بم

وقوع حو ادث غیرمترقبه طبیعی، امروزه امری پذیرفته شده در فرایند توسعه جوامع تلقی می شود . این بدان معناست که مدیریت های کلان در کشورهای مختلف، برنامه های توسعه ای خود را در سطوح مختلف ( ملی - منطقه ای و محلی ) بـا لحاظ داشتن احتمال وقوع چنین حوادثی تبیین و طراحی می کنند . استفاده منطقـی از تجـارب قبلـی و جلـوگیری از تکرار خطاهای گذشته ( Lessens Learned) در برخورد با این حوادث ( در مراحل مختلف بحران ) که مـی توانـد بـه ثمربخشی بیشتر اقدامات برای مهار بحران و جلوگیری از آثار سوء آن بر بخش های دیگر اقتصادی وبرنامه های توسعه ای جامعه بینج امد بخشی از اقداماتی است که در این راستا قابل تبیین و طراحی است . این امر بویژه در کـشور مـا کـه درصد بالایی از حوادث طبیعی را تجربه می کند اهمیت وافری دارد . بر اساس آمار سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور، بالحاظ داشتن 1 درصد از جمعیت جهان به ایران بـالغ بـر 6 درصـد از تلفـات جهـانی در ایـران اتفـاق مـی افتـد کـه بیانگرحساسیت مساله مدیریت اندیشمند بحران و سوانح وتوجه جدی به آن در کشور است . از جمله مقوله های بسیار با اهمیت در فرایند برنامه ریزی بحران ،که علاوه بر تبعـات اجتمـاعی وانـسانی هزینـه بـری بسیار بالایی در هزینه ها نیز د ارد موضوع اسکان موقت ساکنین حادثه دیده در فضاهای مناسب سـکونتی تـا بازگـشت دوره اســکان دائــم اســت کــه بــدلیل آســیب پــذیری مــضاعف گروههــای حادثــه دیــده ( بــویژه گروههــای نــاتوان جسمی،کودکان،زنان وسالمندان ) و همچنین نیاز به ایجاد ثبـات اجتمـاعی جهـت مـشارکت مجـدد اهـالی در فراینـد بازسازی واسکان دائم از اهمیت بالایی برخوردار است . تجارب دهه های اخیر در جهان ( نمونه ترکیه بویژه ) و ایران بیانگر اعمال سلیقه های متفاوت در فرایند چگونگی اسکان های موقت است . جدای از تفاوت های مکانی و شرایط خـاص هـر منطقه ،که الزاماتی را در ماهیت کمپ های سکونتی اسک ان موقت ایجاد می کند در فرایند ایجاد و بهـره بـرداری ایـن مناطق متاسفانه کمتر ارزیابی های لازم از نظر تناسبات اجتماعی،الگوهای رفتاری وفرهنگی و معیارهای ایجـاد محـیط های مناسب انسانی در نظر گرفته شده است . پاره ای از این موارد را شاید بتوان در ضرورت سرعت بخشیدن به استقرار گروههای انسانی حادثه دیده پذیرفت لیکن در بسیاری از موارد نظیر فقدان ضـوابط و چـارچوب هـای مـشخص بـرای ایجاد و حتی چگونگی بهره برداری مجدد از این مراکز اسکان موقت،موجب می شود که بتدریج خـود بـه یـک معـضل تبدیل شوند . در این مقاله با اتکا به آمارهای گسترده مید انی،که طی 2 مرحله بازدید از مهمانشهر های نمونـه شـهر بـم تکمیل شده است تلاش گردیده ضمن بررسی عمومی مشکلات و یا توانمندی های ناشی از اسـکان در ایـن سـایت هـا ،میزان رضایت مندی ساکنین از الگوی اسکان موقت شهر بم به صورت اسکان در مهمانشهرها ( اسکان متمرکز گروهـی ) و مدیریت حاکم بر آنها ، بصورت علمی تحلیل گردد . این مقاله بازگو کننده نتایج حاصله نسبت به فرضیات پایه تحقیق ، با تحلیل آماری صورت گرفته در محیط SPSS نسبت به پرسشنامه های تکمیل شده می باشد .

کلیدواژه ها:

بحران ، مدیریت بحران ، اسکان موقت ، رضایت مندی اجتماعی ، بم