شناسایی اثر تغییرات دمایی فصل زمستان بر فراوانی و شدت مراکز چرخندها در مدیترانه

  چکیده در این پژوهش اثر تغییر دما بر میزان روند و فراوانی مراکز چرخندی در مدیترانه مطالعه شد. برای این منظور از دادههای ERA-Enterim در بازه زمانی ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۳ با تفکیک نیم درجه طول و عرض جغرافیای، به­صورت ۶ ساعته استفاده شد. از الگوریتم عددی مراکز کمینه به همراه میانگین تاوایی نسبی برای آشکارسازی چرخندها استفاده، سپس روند ماهانه آنها به صورت دو دوره زمانی از ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۶ و ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۳ مطالعه گردید. نتایج بیانگر این است که روند دمای فصل زمستان در تراز ۱۰۰۰ هکتوپاسکال، مثبت بوده و در ماه ژانویه شدت کمتری نسبت به سایر ماه­ها داشته است. اختلاف میانگین دمای دوره ۱۷ سال اول نسبت به ۱۷ سال دوم ۰.۶۴ درجه سانتی­گراد، و این مقدار در ماه مارس ۱.۳ درجه سانتی­گراد است. روند فراوانی چرخندها نشان داد که با افزایش دما فراوانی آنها کاسته شده است. همچنین در ماه ژانویه که روند افزایش دمایی کمتر بوده، تعداد مراکز چرخند افزایش یافتهبا این تفاوت که چرخندهای قوی کاهش یافته­اند.  تحلیل مکانی چرخندها نشان داد که مراکز چرخندی آشکار شده، بر روی ایران عمدتا با شدت تاوایی کمتر از   بوده­اند. این مراکز چرخندهای قوی مسیریابی شده مدیترانه­ نبوده بلکه با عبور کم­فشارهای تضعیف شده مدیترانه از نواحی مرتفع ایران، تقویت شده که عمدتا در دشت های ایران مرکزی قرار داشته و از شدت کمتری برخوردار هستند.  

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: الگوریتم چرخندیابی ، دریای مدیترانه ، تاوایی نسبی ، افزایش روند دما