ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی

هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی است. این تحقیق ازلحاظ رویکرد روشی، آمیخته (کیفی و کمی) است. بدین منظور از دو روش تحلیل مفهومیـمحتوایی و زمینهیابی استفاده شده است. در روش تحلیل مفهومیـمحتوایی با مراجعه به روایات معصومین، چهار مولفه (قوت، پایداری، اقدام، شناخت عقلانی) و ۲۹ نشانه برای شجاعت استخراج شد. در مرحله بعد مولفهها و نشانهها به همراه مستندات آن در اختیار کارشناسان قرار گرفت و بعد از اعمال نظر آنها، برای موارد تاییدشده گویههایی طراحی شد. در مرحله آخر، بعد از نظرخواهی از کارشناسان درباره مناسببودن یا نبودن گویهها و ضرورت یا عدم ضرورت هریک از گویهها، مقیاسی با ۴۵ گویه تاییدشده آماده شد. در مرحله پیمایشی، مقیاس آمادهشده، بعد از اجرای مقدماتی بر روی ۵۰ نمونه و انجام تحلیلهای آماری روی دادهها آماده پیمایش اصلی شد. در پیمایش اصلی دادههای حاصل از اجرای مقیاس بر روی ۲۲۵ دانشجوی دانشگاه شهید رجایی و طلاب حوزه علمیه قم (مدرسه علمیه معصومیه، موسسه امام خمینی و مرکز جامع علوم اسلامی) استخراج شد و روایی و اعتبار مقیاس بررسی شد. برای بررسی روایی محتوایی از نظر کارشناسان، برای بررسی روایی ملاکی از مقیاس شجاعت اخلاقی سکرکا و برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی استفاده شد. در زمینه روایی محتوایی سه مولفه از چهار مولفه اصلی شجاعت تایید شد. همچنین، کارشناسان هر ۲۹ نشانه شجاعت را پذیرفتند و درنهایت، از بین ۸۷ گویه، ۴۵ گویه برای اجرای مقیاس پذیرش شد. در ارتباط با روایی ملاکی نیز مقیاس شجاعت اسلامی با مقیاس شجاعت اخلاقی سکرکا از همبستگی مثبت و معناداری (۶۳۷/۰r=) برخوردار است. درباره روایی سازه هم سه گویه که دارای بار عاملی کمتر از ۳/۰ بود، حذف شد و بر روی ۴۲ گویه باقیمانده، تحلیل عاملی صورت گرفت که بعد از انجام تحلیل عاملی، چهار عامل شناسایی شد که عبارتاند از: «جوانمردی (مروت)، ایستادگی، اقدام عقلانی و سعهصدر». نتایج نشان داد که مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی از روایی و اعتبار مطلوب برای فعالیتهای پژوهشی برخوردار است.

کلیدواژه ها:

Scale ، Courage ، Courage Scale ، Islamic Psychology ، Positive Psychology ، Moral Courage ، Islamic Resources. ، مقیاس ، شجاعت ، مقیاس شجاعت ، روانشناسی اسلامی ، روانشناسی مثبتنگر ، شجاعت اخلاقی ، منابع اسلامی.