از مهندسی اجتماعی تدریجی تا مهندسی اجتماعی آرمانی: مقایسه تطبیقی رویکرد روشنفکران نسل اول و دوم پهلوی
محل انتشار: مجله مسائل اجتماعی ایران، دوره: 5، شماره: 2
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 196
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JSPI-5-2_006
تاریخ نمایه سازی: 10 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
تغییر جهت روشنفکری در ایران از راست به چپ طی دوره کوتاهمدت پهلوی اول رخ داد. برخلاف روشنفکران نسل اول پهلوی که به بازسازی جامعه ایرانی براساس الگویی تدریجی و گامبهگام و برمبنای مدرنیته اعتقاد داشتند و این موضوع آنان را به همراهی با نظام پهلوی برای بازاندیشی درباره اندیشه ایرانشهری کشاند، روشنفکران نسل دوم بهطورکلی از مهندسی تدریجی اجتماعی دست شستند و بر تغییر انقلابی وضع موجود پای فشردند. این مقاله براساس نظریه مهندسی اجتماعی و کثرتگرایی مفهومی توضیح میدهد که این تغییر روش چه تفاوتهایی را در فضای روشنفکری ایران طی دوره پنجاهساله پهلوی پدید آورد. به گمان نویسندگان، روشنفکران این دو نسل شباهتهایی با هم دارند، چنانکه هردو نسل روشنفکر بهشدت تحت تاثیر روندهای روشنفکری اروپایی بودهاند، هردو به مخالفت با پایگاه طبقاتی خود برخاستهاند و هردو داعیه بازگشت به خویشتن را داشتهاند. با وجود این، آنان راهی سراسر متفاوت در پیش گرفتند. درحالیکه نسل اول براساس بازخوانی آثار پارسی قبل از مشروطه به همراهی با دولت پهلوی برای پیشبرد مدرنیته در ایران پرداخت، نسل دوم ازطریق وارونگی اندیشه انقلاب ذهنی مارکسیسم، به مخالفت با نظام حاکم پرداخت و در این مسیر، با مدرنیته ایرانی نیز به جدال برخاست.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مهدی نجف زاده
استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
محمد خطیبی قوژدی
کارشناسارشد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی