بررسی حق برکناری مقامات منتخب توسط مردم در نظام های حقوقی

زهرا عامری; سید احمد حبیب نژاد

بررسی حق برکناری مقامات منتخب توسط مردم در نظام های حقوقی

محل انتشار: فصلنامه پژوهش های تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره: 7، شماره: 4

سال انتشار: 1399

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 276

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1172814

شناسه ملی سند علمی:

JR_CSIW-7-4_004

تاریخ نمایه سازی: 23 فروردین 1400

چکیده مقاله:

حق برکناری یا بازخوانی مقامات منتخب توسط مردم (Recall) به معنای حق مردم در برکناری مقامات منتخب پیش از پایان دوره تصدی پستشان است که بهعنوان یک رویه مبتنی بر دموکراسی مستقیم مورد توجه برخی نظام‌های حقوقی- سیاسی قرار گرفته‌ است. دشورای هماهنگ ‌سازی میان روش بازخوانی با نهادهای مؤثر دموکراسی غیرمستقیم یکی از دلایلی‌ است که باعث شده این سازکار به اندازه سایر ابزارهای دموکراسی مستقیم مورد استفاده قرارنگیرد. اما این دشواری نباید مانعی در استفاده منطقی و معقول از آن به‌منظور تحقق هرچه بیشتر مشارکت شهروندان باشد. در این مطالعه تطبیقی مشخص می‌گردد کشورهای مختلف حق بازخوانی را یا به‌صورت ترکیبی یا به‌صورت کامل در قوانین خود جای داده‌اند. در ایران اما در میان رویه‌های دموکراسی مستقیم به صراحت هیچ نشانه‌ای از آن وجود ندارد. با وجود این، به نظر می‌رسد امکان استنباط اصل پذیرش مشروعیت این سازکار بر اساس مبانی موردپذیرش اسلام و نظام حقوقی در خصوص ماهیت کارگزاری و نمایندگی و نیز تفسیرهایی مردم‌سالارانه از برخی از اصول قانون اساسی وجود ‌داشته ‌باشد. به‌منظور گسترش مشارکت مستقیم مردم در حکمرانی، می‌توان با بهره‌گیری از تجربه موفق کاربست آن در دیگر کشورها به قاعده‌گذاری این سازکار در نظام حقوقی پرداخت. با این شرط‌که این قاعده‌گذاری متضمن تضمین‌های رویه‌ای کافی باشد که شفافیت، مشروعیت و قانونیت فرایند بازخوانی را تضمین کند.

کلیدواژه ها:

حق برکناری ، مقامات انتخابی ، مردم ، دموکراسی ، مشارکت

نویسندگان

زهرا عامری

استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی،

سید احمد حبیب نژاد

دانشیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

1) ادارة ﻛﻞ اﻣﻮر ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ورواﺑﻂ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﻣﺠﻠـﺲ ﺷـﻮرای اﺳـﻼﻣﻲ،1364ش، ...
2) حبیب نژاد ،سید احمد ، عامری ، زهرا،1396ش، امکان ...
3) ---------------------------،1398ش،نقش مشارکت مردم در وضع مقررات شهری؛مطالعه تطبیقی در ...
4) حبیب نژاد ،سید احمد ،1395ش،شرایط تحدید حقوق و آزادی ...
5) ---------------،1385ش ،ماهیت نمایندگی با تکیه بر آموزه های اسلامی، ...
6) حسینی حجازی، فرزانه،1390ش، نگاهی به نهادهای سیاسی و نظام ...
7) خمینی، سید روح الله،1370ش، صحیفه نور،تهران، وزارت ارشاد و ...
8) دوگی، لئون،1388ش، دروس حقوق عمومی، ترجمه محمدرضا ویژه،تهران، نشر ...
9) رنی، آستین،1374ش، حکومت ، ترجمه لیلا سازگار، تهران، مرکز ...
10) سلطانی ،سید ناصر،1390ش،مفهوم نمایندگی در مجلس اول،مجله پژوهش های ...
11) شوهانی، سیاوش،1389ش، عرایض؛رهیافتی به تاریخ فرودستان، فصلنامه گنجینه اسناد، ...
12) قاضی شریعت پناهی، ابوالفـضل،1372ش، حقـوق اساسـی و نهادهـای سیاسـی، ...
13) کاتوزیان،ناصر،1378ش،گامی به سوی عدالت،تهران،انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی. ...
14) نائینی، محمد حسین،1358ش، تنبیه الامة و تنزیه الملة، توضیحات ...
15) نجفی اسفاد، مرتضی ، محسنی، فرید،1379ش،حقوق اساسی جمهوری اسلامی ...
16) Beramendi, V, Ellis, A , Kaufman, B , Kornblith, ...
17) Book of the States (2010) (Council of State Governments, ...
18) Bowler, S ,(2004): “Recall and representation: Arnold Swarzenegger meets ...
19) Dalton R. J., Burklin W., Drummond A. (2001), Public ...
20) European Commission For Democracy Through Law(VENICE COMMISSION), Report on ...
21) https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default.aspx?pdffile=CDL-AD (2019)011rev-e. ...
22) Garrett,E,(2004), Democracy in the Wake of the California Recall, ...
23) Geissel, B, (2008), Improving the Quality of Democracy at ...
24) Geissel, B and Jung, S (2018): “Recall in Germany: ...
25) Gherghina, S. (2017) Direct democracy and subjective regime legitimacy ...
26) Griffith,G & Roth, L, (2010), ‘Recall Elections’, E-Brief 3/2010, ...
27) https://www.parliament.nsw.gov.au/researchpapers/Documents/recall elections/Recall%20Elections%20E%20Brief.pdf ...
28) House of Commons(2012), Recall of MPs, First Report of ...
29) https://publications. parliament.uk /pa/cm201213/ cmselect/ cmpolcon/ 373/373.pdf ...
30) Kelly,R&Johnston,N(2019),Recall Election, House of Commons Library,Available in: researchbriefings.files.parliament.uk/ documents ...
31) Lawal, I. (2015),Impeachment and Recall of Legislators in Nigeria ...
32) Linder,O & Steffen,I(2006), ‘Swiss Confederation’ in Roy and Saunders ...
33) Malkopoulou,A(2015),Flipped elections: can recalls improve democracy? Available in: https://theconversation.com/flipped-elections-can-recalls-improve-dem. ...
34) McCoy,J(2006), ‘The 2004 Venezuelan Recall Referendum’, Taiwan Journal of ...
35) Okamoto, M and Serdult, U (2016): “Recall in Japan”, ...
36) Piasecki, A K (2011): “Twenty years of Polish direct ...
37) Redacted,N(2012) ,Recall of Legislators and the Removal of Members ...
38) https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metadc96732/m1/1/high_res_d/RL30016_2012Jan05.pdf ...
39) Renwick,A(2011), A Citizen’s Guide to Electoral Reform, Biteback Publishing ...
40) Serdult,U(2015), The history of a dormant institution: Legal norms ...
41) Serdult, U and Welp, Y (2017), “The levelling up ...
42) Smith ,M (2013),"The Local Recall Revisited: An Old Tool ...
43) Sonenshein, R (2006): Los Angeles: Structure of a city ...
44) Spivak, J(2004),‘California’s Recall – Adoption of the “Grand Bounce” ...
45) THE CARTER CENTER ,2005,Observing the Venezuela Presidential Recall Referendum, ...
46) Twomey, A (2011), ‘The Recall and Citizens’ Initiated Elections ...
47) Welp, Y (2016),"Recall referendums in Peruvian municipalities: A political ...
48) Welp,Y(2018), “Recall referendum around the world: origins, institutional designs ...
49) Welp, Y; Milanese, J (2018). "Playing by the rules ...
50) Welp,Y &Rey.J(2015), Recall referendum and democracy An analysis of ...
51) Zimmerman, J. F.,(2013), The Recall. Tribunal of the People ...

نمایش کامل مراجع