ارزیابی پتانسیل گل همیشهبهار (Calendula officinalis)، کلمزینتی (Brassica oleracea) و گیاه تاجخروس (Amaranthus retroflexus) در استخراج کادمیوم از خاک
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 327
فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_EJSMS-10-3_005
تاریخ نمایه سازی: 4 بهمن 1399
چکیده مقاله:
چکیده سابقه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین یکی از چالشهای مهم زیست محیطی است و میتواند مشکلاتی را برای سلامتی انسان و دام در سطح جهانی بهوجود آورد. بسیاری از تکنیکهای اصلاحی برای رفع آلودگی از خاک بسیار پرهزینه هستند و می-توانند بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نیز تأثیر منفی داشته باشند. استفاده از گیاهان زینتی بیشاندوز با زیستتوده و جذب بالا روشی ابتکاری، اقتصادی و سازگار با محیطزیست برای اصلاح مکانهای شهری و صنعتی آلوده به فلزات سنگین است. تحقیق حاضر با هدف بررسی توانایی گل همیشهبهار، کلمزینتی و تاجخروس برای پالایش خاکهای آلوده به کادمیوم در استان زنجان در شرایط گلخانه صورت گرفت. مواد و روشها: این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل نوع گیاه در سه سطح (گل همیشهبهار (Calendula officinalis)، کلمزینتی (Brassica oleracea) و تاجخروس (Amaranthus retroflexus)) و شش سطح آلودگی خاک به کادمیوم (2/2، 2/12، 2/27، 2/52، 2/77 و 2/102 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک) بودند که در سه تکرار اعمال شدند. یافتهها: نتایج نشان میدهد که غلظت بالای کادمیوم در خاک باعث کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در گیاهان مورد مطالعه گردید. بهطوریکه بالاترین سطح کادمیوم خاک (2/102 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک) موجب شد وزن تر اندام هوایی در گل همیشهبهار، کلمزینتی و تاجخروس بهترتیب 77، 69 و 62 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش و همچنین غلظت کادمیوم در اندام هوایی گل همیشهبهار، کلمزینتی و تاجخروس بهترتیب 40، 22 و 46 برابر نسبت به تیمار شاهد افزایش یابد. بیشترین مقدار جذب کادمیوم در کل زیستتوده مربوط به گل همیشهبهار و کلمزینتی در تیمار 2/77 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک و در گیاه تاجخروس در تیمار 2/102 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک بود. مقدار محاسبه شده فاکتور انتقال در غلظت های مختلف کادمیوم خاک بیشتر از یک بود. در بیشترین غلظت کادمیوم ( 2/102 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک) مقدار فاکتور انتقال در گیاهان به-ترتیب در گل همیشهبهار > تاجخروس > کلمزینتی بود. میزان تجمع زیستی بخش هوایی در غلظت 2/102 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک بهترتیب در گل همیشهبهار > تاج خروس > کلمزینتی بود. میزان تجمع زیستی ریشه در غلظت 2/102 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک بهترتیب در تاجخروس > کلمزینتی > گل همیشهبهار بود. نتیجهگیری: نتایج آزمایش نشان داد که فاکتور انتقال در گیاهان مورد مطالعه (تاج خروس، همیشه بهار و کلم زینتی) بیشتر از یک بود و بیشتر از ۱۰۰ میلیگرم بر کیلوگرم کادمیوم در بافت خشک بخش هوایی آنها وجود داشت. بنابراین میتوان این گیاهان را از لحاظ جذب و انتقال فلز سنگین کادمیوم جزء گیاهان بیشاندوز طبقهبندی کرد که برای اصلاح خاکهای آلوده به کادمیوم مناسب هستند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
وحیده مرجانی
دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران
احمد گلچین
استاد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
سمانه عبداللهی
فازغ التحصیل دکتری گروه علوم خاک دانشگاه زنجان