مقایسه عملکرد لاین های امیدبخش تریتیکاله با شاهد (جوانیلو ‭92) ‬در اراضی زارعین شهرستان های فریمان و نیشابور (استان خراسان رضوی)

تریتیکاله یک محصول علوفه ای و نتیجه تلاقی گندم و چاودار است. این گیاه از پتانسیل بالای عملکرد دانه و علوفه برخوردار می باشد و مقاومت خوبی نسبت به بیماریها و خوابیدگی دارد و در شرایط دشوار محیطی نسبت به گندم و جو موفق تر است. این تحقیق به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول تریتیکاله تحت شرایط زارعین شهرستان های فریمان و نیشابور و با مقایسه عملکرد لاین های امید بخش تریتیکاله با شاهد در سال زراعی ‮‭1389-90‬ به اجرا در آمد. برای اجرای این آزمایش از یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 7 تیمار استفاده شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 لاین امید بخش تریتیکاله انتخابی از آزمایش ‭ERTYT ‬تریتیکاله سال زراعی ‮‭1384‬ به نام های ‮‭84-17‬‭-ET-‬‮‭6-84‬، ‭ET-‬‮‭15-84‬، ‭ET ‬و ‮‭84-19‬‭-ET ‬و سه شاهد (جوانیلو ‮‭92‬)، ‮‭79-17‬‭-ET ‬و ‮‭82-15‬‭-ET ‬بودند. نتایج تجزیه واریانس ساده این آزمایش نشان داد، بین لاین های تریتیکاله مورد آزمایش از نظر عملکرد دانه اختلاف آماری معنی داری وجود داشت. لاین های ‮‭84-17‬‭-ET ‬و ‮‭84-19‬‭-ET ‬در فریمان و لاین های ‮‭84-17‬‭-ET ‬و ‮‭84-15‬‭-ET ‬در نیشابور از عملکرد دانه بالایی برخوردار بودند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده های عملکرد دانه نیز مبین اختلاف آماری معنی دار بین لاین های تریتیکاله مورد بررسی بود و نشان داد به ترتیب عملکرد دانه لاین های ‮‭84-19‬‭-ET-‬‮‭17-84‬،‭ET ‬و ‮‭84-15‬‭-ET ‬در هر دو مکان از بقیه لاین های تریتیکاله بیشتر بود. از بین صفات زراعی مرتبط با عملکرد دانه نیز لاین های برتر از وزن هزار دانه بیشتری برخوردار بودند. همچنین لاین های برتر از زود رسی نسبی برخوردار بوده و ارتفاع بوته آنها نسبت به شاهد (جوانیلو ‮‭92‬) کمتر بود. در نهایت با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق و برتری عملکرد دانه لاین ‮‭84-17‬‭-ET ‬در هر دو مکان، این لاین امید بخش تریتیکاله جهت ادامه بررسی ها و شرکت در طرح های تحقیقی-ترویجی سال زراعی آینده پیشنهاد می گردد. واژه های کلیدی: لاین تریتیکاله، صفات زراعی، به نژادی